Rìkisstjórnarflokkarnir boði sjálfir til kosninga

Birgir Guðmundsson stjórnmálafræðingur

Fordæmalaus staða er komin upp í íslenskum stjórnmálum eftir sérstakan þátt Kastljóss og Reykjavík media sem sendur var út klukkan 18. í  gær. Þátturinn fjallaði að mestu um tengsl íslenskra ráðamanna við aflandsfélög í skattaskjólum, þar sem mál Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætisráðherra var í sérstökum brennidepli en einnig var fjallað um tengsl Bjarna Benediktssonar fjármálaráðherra og Ólafar Nordal innanríkisráðherra við aflandsfélög í skattaskjólum.

Dagskráin.is leitaði álits Birgis Guðmundssonar stjórnmálafræðings og dósents við félagsvísindadeild Háskólans á Akureyri á stöðunni sem komin er upp.

„Það er vissulega áfall fyrir ríkisstjórnina að þrír ráðherrar skuli tengjast þessum aflandsmálum svokölluðu, þá sérstaklega forsætisráðherra,“ segir hann. Birgir telur hins vegar að það hafi ekki orðið nein grundvallar eðlisbreyting á þessum málum eftir þennan þátt Kastljóssins í gær. „Nema að því leyti að umfang umfjöllunarinnar er orðið miklu meira heldur en var. Nú er þetta komið í alþjóðlegt samhengi og það bætir við þrýstingi,“ segir hann.

Birgir telur að efnslega væri það undarlegt ef flokkar ráðherranna þ.e. Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks ætla að fara að breyta um stefnu og hætta að styðja við bakið á sínum ráðherrum í ljósi þess sem kom fram í þætti Kastljóssins í gær. „Prinsippin og upplýsingarnar sem komu fram í þættinum, höfðu komið fram með einum eða öðrum hætti undanfarna daga.“

Birgir segir það ekki koma sér á óvart þó þingflokkur Framsóknarflokksins styðji við bakið á forsætisráðherra og telur heldur ekki að þingflokkur Sjálfstæðismanna geri meiriháttar athugasemdir við mál sinna ráðherra. Hann telur jafnframt ólíklegt að ríkisstjórnarflokkarnir fari að slíta sig í sundur á þessum forsendum og segir: „Ég held að það sé orðið langsótt ef Sjálfstæðisflokkur myndi fara rjúfa samstarfið við Framsóknarflokkinn eða öfugt.“

Birgir segir athyglisvert að velta stöðunni fyrir sér í ljósi þess að forseti Íslands Hr. Ólafur Ragnar Grímsson hafi flýtt heimför sinni frá Bandaríkjunum vegna atburða gærdagsins. „Forsetinn fer ekki að grípa þannig inn í að hann setji ríkisstjórnina af, ég á ekki von á því. Hann hins vegar verður að vera á staðnum ef til þess kemur að menn rjúfi þing,“ segir Birgir.

Sóknarfæri fyrir stjórnarflokkana

Einn af þeim kostum sem Birgir sér í stöðunni er að ríkisstjórnin reyni að sitja sem fastast út kjörtímabilið, „þeir hafa s.s. setið af sér storma áður“. Birgir sér einnig fyrir sér í stöðunni að stjórnarflokkarnir noti þetta sem sóknarfæri, noti tækifærið og fari í kosningaslag. „Stjórnarandstaðan er ekkert sérstaklega tilbúin í kosningar frekar en aðrir því menn hafa ekki átt von á því að þessi staða kæmi upp,“ segir hann og bætir við: „Nýjir flokkar eins og t.d. Píratar eiga eftir að ganga í gegnum heilmikil skipulagsmál og annað slíkt áður en þeir geta stillt upp“.

Birgir á von á því að ríkisstjórnarflokkarnir hljóti að vera skoða það útspil að boða sjálfir til kosninga nú í sumar og freista þess að endurnýja þannig umboð sitt og traust, „þá fer líka umræðan að snúast meira um það sem þeir vilja láta hana snúast um þ.e.a.s. verk ríkisstjórnarinnar á kjörtímabilinu, þá verður líklega farinn mesti hitinn úr þessari umræðu sem er núna og sjálfsagt treysta menn sér betur til að taka þá umræðu að þessum tíma liðnum,“ segir hann.

Persónulega telur Birgir að ríkisstjórnarflokkarnir ákveði sjálfir að boða til kosninga, „ekki endilega til að svara stjórnarandstöðunni, heldur einfaldlega að þeir sjái það sem besta sóknarfærið.“ Hann bætir þó við að menn haldi kortunum þétt að sér, „Þetta er galopin staða maður veit í raun ekki neitt.“

Dagskráin.is mun halda áfram að fjalla um þessi mál eftir því sem þeim vindur fram. EPE