Höggvið á raforkuhnútinn á Norðausturlandi

Við undirritun

Ráðist verður strax í aðgerðir á Norðausturlandi til að auka afhendingargetu og afhendingaröryggi raforku í landshlutanum. Þannig skapast forsendur fyrir aukinni atvinnuuppbyggingu og jákvæðri byggðaþróun á svæðinu til skemmri og lengri tíma.

Þetta kemur fram í samkomulagi sem Jóhann Páll Jóhannsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra og fulltrúar Landsnets og Rarik undirrituðu á Þórshöfn í dag.

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið mun hafa forgöngu í samvinnu við fjármála- og efnahagsráðuneytið um að ríkið styðji við fjárfestingargetu Landsnets og Rarik vegna verkefnanna um 2,2 milljarða króna árið 2026.

Um er að ræða tímamótasamkomulag eftir áralanga óvissu um verkaskiptingu í raforkumálum svæðisins. Samkomulagið felur í sér að Rarik mun strax hefjast handa við að styrkja afhendingu raforku á Þórshöfn með lagningu 33 kV jarðstrengs milli Vopnafjarðar og Þórshafnar. Landsnet mun á sama tíma hraða uppbyggingu nýs tengivirkis á Bakka, til að auðvelda tvítengingu Húsavíkur í gegnum Bakka og samhliða því opna á mögulega starfsemi nýrra stórnotenda á iðnaðarsvæðinu. Gert er ráð fyrir að báðum verkefnum ljúki ekki síðar en árið 2028.

Landsnet hefur jafnframt skuldbundið sig til að byggja 132 kV loftlínu milli Kópaskers og Vopnafjarðar með viðkomu í Þórshöfn. Framkvæmdin verður sett inn á kerfisáætlun fyrirtækisins og undirbúningur fer strax af stað. Stjórnvöld munu leitast við að skapa forsendur til þess að flýta megi framkvæmdinni, svo sem með því að liðka fyrir frekari orkuvinnslu á svæðinu, og Landsnet hyggst vinna með stjórnvöldum að því markmiði.

Ríkisstjórnin setti af stað vinnu í sumar við kortlagningu á stöðu atvinnumála á Húsavík og nágrenni í kjölfar tímabundinnar rekstrarstöðvunar kísilvers PCC á Bakka. Í skýrslu starfshóps forsætisráðuneytisins er lögð áhersla á að ráðist verði í styrkingu flutningskerfis raforku á Norðausturlandi. Aðgerðirnar sem umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, Landsnet og Rarik kynntu í dag eru viðbragð við þessu og í samræmi við stefnu ríkisstjórnarinnar um að auka orkuöflun, styrkja flutningskerfi og bæta orkunýtni þannig að stutt verði við orkuskipti og verðmætasköpun um allt land.

Jóhann Páll Jóhannsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra: „Loksins höggvum við á raforkuhnútinn á Norðausturlandi. Samkomulagið felur í sér skýra verkaskiptingu milli fyrirtækja, ábyrga íhlutun ríkisins í þágu byggðaþróunar, orkuöryggis og verðmætasköpunar – og afgerandi fyrirheit um sókn og aukna samkeppnishæfni landshlutans á næstu árum og áratugum.“

Ragna Árnadóttir, forstjóri Landsnets: „Raforkumál á Norðausturlandi hafa verið lengi til skoðunar og umræðu. Það er mjög gott að nú sé komin niðurstaða í þessu mikilvæga máli í samvinnu stjórnvalda, Landsnets og Rarik. Lausnin sem unnið verður að felur í sér aukið afhendingaröryggi á svæðinu og auk þess fjölmörg tækifæri til uppbyggingar, svæðinu og landinu öllu til heilla.“

Magnús Þór Ásmundsson, forstjóri Rarik: „Við erum þakklát umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu fyrir að stíga hér inn. Framlagið frá ríkinu til þessa verkefnis skiptir miklu máli og gerir okkur kleift að fara í þessa viðamiklu framkvæmd. Málið hefur átt sér langan aðdraganda og við fögnum því að stjórnvöld sjái og skilji þörfina fyrir uppbyggingu raforkukerfisins. Það er líka gleðiefni að Landsnet hyggist vinna með stjórnvöldum að því að flýta fyrir framkvæmdum við tvítengingu þéttbýlisstaða á þessu svæði.

Okkur þykir alltaf vont að geta ekki mætt þörfum okkar viðskiptavina. Velmegun og tækifæri hafa ávallt fylgt rafvæðingu byggða og það er hagur allrar þjóðarinnar að íbúar og fyrirtæki á NA-landi njóti sömu tækifæra til búsetu og verðmætasköpunar og aðrir íbúar landsins.

Greining Verkís staðfesti að til lengri tíma er nauðsynlegt að koma á 132 kV hringtengingu frá flutningskerfi Landsnets til að tryggja afhendingaröryggi og tækifæri til framtíðar. Með þeim aðgerðum sem Rarik getur ráðist í núna náum við að mæta brýnustu þörfinni fyrir aukna afhendingargetu á Þórshöfn. Jafnframt höfum við verið í uppbyggingu á Vopnafirði og höfum tvöfaldað spennaafl okkar þar en sú stækkun, auk stærri tengingar frá flutningskerfinu, er forsenda þess að við náum að afhenda rafmagn um nýjan 33 kV streng til Þórshafnar."