Fréttayfirlit vikunnar

Vikudagur flettir landsmiðlunum og tekur saman brot af því helsta sem hefur verið í fréttum vikunnar.

Morðið í Mosfellsdal

Tæplega fertugur maður,  Arnar Jónsson Aspar lést eftir hrottafengna líkamsárás við heimili hans að Æsustöðum í Mofellsdal á miðvikudagskvöldið. Hér eru helstu atriði málsins:

• Lögreglu barst tilkynning klukkan 18:24 á miðvikudagskvöld  um alvarlega líkamsárás í Mosfellsdal. Fjölmennt lögreglulið var sent á vettvang. Karlmaður um fertugt, Arnar Jónsson Aspar var fluttur meðvitundarlaus á Landsspítalann í Fossvogi þar sem hann var úrskurðaður látinn.

• Fimm karlar og ein kona voru handtekin í kjölfarið Hin handteknu heita Jón Trausti Lúthersson, Sveinn Gestur Tryggvason, Marcin Wieslaw Nabakowski, Rafal Marek Nabakowski, Rúnar Örn Bergmann og Ásta Hrönn Guðmundsdóttir. Öll hafa þau áður komið við sögu lögreglu.

• Sagt var frá því á mbl.is að eiginkona Arnars, Heiðdís Helga Aðalsteinsdóttir ásamt 10 daga gamalli dóttur þeirra hafi verið heima þegar sexmenningarnir bönkuðu upp á. Þá hafi afi Heiðdísar verið í mat hjá þeim þegar árásarmennina bar að garði. Hann er á áttræðisaldri og fékk fyrir hjartað á meðan árásinni stóð og var fluttur á sjúkrahús. Tíu daga gömul dóttir fórnarlambsins var sofandi á meðan árásinni stóð.

• Á vef RÚV var sagt frá því á fimmtudag að árásin væri talin tengjast uppgjöri í undirheimunum. Ráðist var á Arnar fyrir utan heimili hans og hann meðal annars tekinn kverkataki og keyrt yfir fætur hans.

• Meðal sakborninga er Jón Trausti Lúthersson. Hann er talinn einn af forsprökkum Outlaws á Íslandi og í Noregi. Þá voru bræðurnir   Marcin Wieslaw og Rafal Marek Nabakowski meðal árásarmannanna. Þeir voru dæmdir í héraðsdómi í febrúar fyrir skotárás í Breiðholti í ágúst í fyrra. Karlarnir voru allir úrskurðaðir í gæsluvarðhald til 23. júní en ásta konan til til 16. júní.

• RÚV segir frá því í morgun að rannsókn lögreglu sé komin á fullt og hefur eftir Grími Grímssyni yfirlögregluþjóni hjá Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu, að næstu skref í rannsókn málsins séu að fá heildarsýn yfir öll gögn og mögulega fari einhverjar frekari yfirheyrslur fram í dag.

• Tvær bifreiðar hafa verið haldlagðar af lögreglu ásamt fatnaði sakborninganna. Lögregla hefur ekki viljað staðfesta að lífsýni hefðu verið tekin sem væru til rannsóknar.

Skipun dómara í landsrétt

Fátt hefur verið meira í fréttum í vikunni en skipun í embætti 15 dómara við landsrétt. Forsaga málsins er þessi:

• Aldrei í sögunni hafa eins mörg mál borist Hæstarétti og á árinu 2016. Til þess að minnka álag á Hæstarétt voru samþykkt ný lög á Alþingi um að fjölga dómstigum úr tveimur í þrjú. Á grundvelli þessara laga tekur nýr Landsréttur til starfa 10. janúar 2018. Dómstigin þrjú verða þá héraðsdómstólar, Landsréttur og Hæstiréttur. 37 sóttu um stöðu dómara við Landsrétt.

• Sérstök hæfisnefnd var sett á til að meta hverjir þeirra 37 umsækjenda þættu hæfastir til að gegna embætti dómara við Landsrétt. Nefndin komst að því að 15 eftirtaldir umsækjendur þættu hæfastir, en það var Kjarninn sem fyrstur birti listann:

1. Aðal­steinn E. Jón­as­son hæsta­rétt­ar­lög­maður
2. Ást­ráður Har­alds­son hæsta­rétt­ar­lög­maður
3. Davíð Þór Björg­vins­son pró­­fessor við laga­­deild Háskóla Íslands
4. Eiríkur Jóns­son pró­­fessor við laga­­deild Háskóla Íslands
5. Her­vör Þor­valds­dóttir hér­aðs­dóm­ari
6. Ing­veldur Ein­ars­dóttir settur hæsta­rétt­ar­dóm­ari
7. Jóhannes Rúnar Jóhanns­son hæsta­rétt­­ar­lög­­maður
8. Jóhannes Sig­urðs­son hæsta­rétt­­ar­lög­­maður
9. Jón Hösk­ulds­son hér­­aðs­­dóm­­ari
10. Krist­björg Steph­en­sen borg­ar­lög­maður
11. Oddný Mjöll Arn­ar­dótt­ir pró­­fessor við laga­­deild Háskóla Íslands
12. Ragn­heiður Harð­ar­dótt­ir hér­­aðs­­dóm­­ari
13. Sig­urður Tómas Magn­ús­son atvinn­u­lífs­­pró­­fessor við laga­­deild Háskól­ans í Reykja­vík
14. Vil­hjálmur H. Vil­hjálms­son hæsta­rétt­­ar­lög­­maður
15. Þor­geir Ingi Njáls­son, dóm­stjóri við Hér­aðs­dóm Reykja­ness

• Sigríður Á. Andersen, dómsmálaráðherra, afhenti forseta Alþingis tillögu sína að skipun í embætti fimmtán dómara við Landsrétt í lok síðasta mánaðar. Athygli vakti að ráðherra sniðgekk fjórar tillögur hæfnisnefndar. Ákvörðun ráðherra vakti sterk viðbrögð og hart hefur verið tekist á um málið á Alþingi. Ráðherra lagði til að eftirtaldir væru skipaðir í embættin:

• Aðalsteinn E. Jónasson, Arnfríður Einarsdóttir, Ásmundur Helgason, Davíð Þór Björgvinsson, Hervör Þorvaldsdóttir, Ingveldur Einarsdóttir, Jóhannes Sigurðsson, Jón Finnbjörnsson, Kristbjörg Stephensen, Oddný Mjöll Arnardóttir, Ragnheiður Bragadóttir, Ragnheiður Harðardóttir, Sigurður Tómas Magnússon, Vilhjálmur H. Vilhjálmsson, Þorgeir Ingi Njálsson.

Hér eru helstu atriði um málið úr fréttum vikunnar:

• Ástráður Haraldsson hæstaréttarlögmaður var einn þeirra sem hæfnisnefnd taldi meðal 15 hæfustu umsækjenda en dómsmálaráðherra skipti honum út ásamt þremur öðrum fyrir umsækjendur sem nefndin taldi minna hæfa. Vísir sagði frá því að Ástráður hafi ákveðið að höfða mál gegn dómsmálaráðherra og íslenska ríkinu vegna tillögu ráðherra.

• Við skiptin tók ráðherra fjóra karla út og setti inn tvær konur og tvo karla. Á lista hæfnisnefndar voru 10 karlar og 5 konur en í tillögu dómsmálaráðherra voru því átta karlar og sjö konur. Björt Ólafsdóttir, Umhverfis- og auðlindaráðherra fagnaði því að dómsmálaráðherra hefði stigið það skref að jafna kynjahlutföll í Landsrétti frá því sem tillaga hæfnisnefndar gerði ráð fyrir.

• Að mati dómsmálaráðherra var niðurstaða hæfnisnefndar of einstrengingsleg. Henni hafi því orðið ljóst að hún myndi ekki hljóta brautargengi á þinginu. Allir þingmenn stjórnarflokkanna þriggja greiddu atkvæði með tillögu Sigríðar. Þingflokkur Framsóknar sat hjá við afgreiðslu málsins en Vinstri Græn, Píratar og Samfylking kusu öll gegn tillögu dómsmálaráðherra.

• Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson skrifaði í gær undir skipunarbréf 15 dómara við Landsrétt sem Alþingi hafði samþykkt. Hann sendi í kjölfarið frá sér yfirlýsingu þar sem kom fram að hann hafi þurft að kynna sér málið vandlega. Hann vísar til þess að í greinargerð frá skrifstofu Alþingis, sem forseta barst, hafi komið fram að atkvæðagreiðslan hafi verið lögmæt. Hann hafi einnig sett sig í samband við formenn og forystufólk flokkanna þar sem kom fram að þingmenn flokkanna hefðu ekki andmælt fyrirkomulagi atkvæðagreiðslunnar. Málið er mjög umdeilt og var m.a. sett af stað undirskriftarsöfnun á netinu til að hvetja forsetann til að skrifa ekki undir skipunarbréfið.

• Jón Þór Ólafsson, þingmaður Pírata lýsti því yfir að hann hafi orðið fyrir vonbrigðum með ákvörðun Guðna Th. Jóhannessonar forseta Íslands að staðfesta skipun dómaranna fimmtán. „Já, hann ákvað að taka bara afstöðu til þess hvort Alþingi hefi farið að lögum við skipunina, sem hann virðist gera. En, ekki að rannsaka betur þær ábendingar um hvort ráðherra hefi mögulega farið á svig við lög. Sem svo margt bendir til að hann hafi gert,“ segir Jón Þór í samtali við Vísi. Þá segir fulltrúi Pírata í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd að málinu sé hvergi nærri lokið. Nefndin muni rannsaka aðferðir og aðkomu dómsmálaráðherra við val á dómurum í Landsrétt.

Reykur í flugvél Air Iceland Connect

Hættustigi var verið lýst yfir á Akureyrarflugvelli í gær þegar tilkynning barst um reyk í flugvél Air Iceland Connect.  

• Vélin lagði af stað frá Reykjavíkurflugvelli kl 7.36 áleiðis til Egilsstaða. Þegar reyksins varð vart var ákveðið að lenda frekar á Akureyri og lenti vélin á Akureyrarflugvelli kl. 8.21.  Lögregla og slökkvilið var í viðbragðsstöðu á flugvellinum en hættustigi var aflétt um hálf tíma síðar.

• Bráðaliðar frá Rauða krossinum mættu á staðinn og buðu farþegum upp á áfallahjálp en mörgum farþeganna var brugðið. Haft var eftir farþegum að þeir hefð verið ánægðir með fagmennsku áhafnarinnar sem hélt ró sinni í aðstæðunum.

• RÚV sagði frá því að bilað rafmagnstengi í flugstjórnarklefa flugvélarinnar hafi ollið því að reykur steig upp í vélinni. Framkvæmdastjóri flugfélagsins líti málið mjög alvarlegum augum. „Því að reykur um borð í flugvél er alltaf alvörumál og við munum fara mjög gaumgæfilega ofan í þetta. Sérstaklega orsakir þess að þetta gerðist. En þetta var ekki eins alvarlegt og þetta gat orðið, en við förum mjög ítarlega í gegnum það,“ sagði Árni Gunnarsson, framkvæmdastjóri Air Iceland Connect í samtali við RÚV.

• Eftir að flugvirkjar höfðu skoðað vélina var henni flogið til Reykjavíkur til frekari skoðunar.

Hefja innheimtu bílastæðagjalda í Skaftafelli og við Dettifoss

Stjórn Vatnajökulsþjóðgarðs hefur samþykkt að hefja gjaldtöku á bílastæðum. Til að byrja með verður hafin gjaldtaka í Skaftafelli og við Dettifoss og er áætlað að hún hefjist nú í júní. Vísir sagði fyrst frá þessu.

• Gert er ráð fyrir að gjaldskráin verði í samræmi við aðra þjóðgarða á Íslandi. Stjórnin ákvað einnig að framkvæmd gjaldtökunnar verði boðin út til næstu áramóta í tilraunaskyni og var framkvæmdastjóra falið að hafa umsjón með útboði og uppfærslu á gjaldskrá í samræmi við gjaldskrá þjóðgarðsins á Þingvöllum.

Tillögur að breytingum á hjúkrunarnámi

• Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands og Félag hjúkrunarfræðinga hafa sett saman tillögur um breytingar á námi hjúkrunarfræðinga, þannig að fólk með aðra háskólamenntun geti fengið réttindi til hjúkrunar á tveimur árum, til að stemma stigu við skorti á hjúkrunarfræðingum. Fundað verður um málið með heilbrigðisráðherra í næstu viku. Vísir sagði frá þessu.

• Mikill skortur er á hjúkrunarfræðingum um allt land og 130 hjúkrunarfræðinga vantar til starfa á Landspítalann í sumar. Fyrir liggur að staðan versni á næstu árum þar sem of fáir útskrifast sem hjúkurnarfræðingar á ári hverju. Undanfarið hefur verið unnið að því að auka fjölda nemenda með misgóðum árangri

• Helga Jónsdóttir, deildarforseti Hjúkrunarfræðideildar Háskóla Íslands., sagði í samtali við Vísi að tillögurnar séu á byrjunarstigi. Þær séu hugsaðar þannig að fólk með aðrar háskólagráður gæti bætt við sig BS gráðu í hjúkrunarfræði með þessum hætti. Helga segir leiðina hafa gefið góða raun þar sem hún hafi verið reynd. Meðal annars í flestum fylkjum Bandaríkjanna. 

• Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga segist ekki hafa komið að vinnu að tillögum um breytingarnar. Formaður félagsins segir algjört áhugaleysi yfirvalda hafa ríkt í málefnum hjúkrunarfræðinga en áréttar þó að þróun á námi sé liður í fjölgun hjúkrunarfræðinga á sjúkrahúsum landsins. Fyrrverandi formaður segir kjör hjúkrunarfræðinga vandamálið, ekki aðsókn í námið. Félagið vilji árétta að það styðji ekki gjaldfellingu á námi í hjúkrunarfræði.

• Mikil reiði hefur gripið um sig innan starfsstéttar sjúkraliða eftir að tillögurnar  voru kynntar. Formaður Sjúkraliðafélags Íslands furðar sig á því að sjúkraliðar séu sniðgengnir í þessum fyrirætlunum.