Árlegt jólabað jólasveinanna í Dimmuborgum

Jarðböðin fyllast af jólaanda þegar sveinarnir stíga til jólabaða í desemberkuldanum

Jólasveinarnir í Dimmuborgum hefja aðventuna á sérstakan hátt á hverju ári með skipulögðu jólabaði í Jarðböðunum við Mývatn. Viðburðurinn fer fram fyrsta laugardag í desember og er orðinn fastur liður í jólahaldi á svæðinu. Þeir sem vilja fylgjast með eða taka þátt þurfa að panta miða sérstaklega, því þetta er skipulagt og tímastillt bað sem hefst klukkan 16.
Ferðin niður í Jarðböðin er hluti af árlegum venjum jólasveinanna, rétt áður en þeir hefja sín næstu verkefni í þágu jólanna. Þó er ekki skylda fyrir sveinana að fara ofan í böðin, sumir þeirra taka bara þátt á bakkanum og fylgjast með í ró og næði. Aðrir hoppa í vatnið, kynna sér stemninguna og njóta stundarinnar í heitu vatninu með fólki sem hefur tryggt sér aðgang. Þannig verða bæði þeir og gestir hluti af þessari frumlegu jólaupphafsathöfn.

Bað, spaug og harðfiskur

Í hópnum eru einnig þeir sem vilja alls ekki taka baðið og reyna jafnvel að sleppa því. Til gamans hefur verið sagt að sumir sveinanna séu sannfærðir um að ferðin sé skipulögð til að veiða harðfisk, og mæta því í þeim tilgangi. Þegar á líður kemur þó í ljós að ferðinni var í raun stefnt í Jarðböðin og sveinarnir lenda meðal vina sinna í laugunum. Létt spaug og saklausar „harðfiskaskýringar“ hafa þannig orðið hluti af skemmtilegri stemningu dagsins.

Opnunarhátíð í Dimmuborgum

Fyrir þá sem vilja upplifa daginn frá upphafi stendur einnig til boða að mæta á opnunarhátíð jólasveinanna í Dimmuborgum, sem stendur frá klukkan 11 til 15 sama dag. Þar birtast sveinarnir í sínu náttúrulega umhverfi í hrauninu, taka þátt í smá spjalli við gesti og undirbúa sig fyrir baðið seinni part dags. Þetta skapar skemmtilega heildardagskrá þar sem fólk getur byrjað í Dimmuborgum og endað í Jarðböðunum með sveinunum.

Nálægt Dimmuborgum er einnig jólamarkaður í Skjólbrekku sem heldur utan um jólalegar vörur, kræsingar og handverk. Fyrir marga er það hluti af upplifuninni að rölta á milli bása, finna lykt af jólakryddum og njóta stemningarinnar áður en haldið er áfram með dagskrána. Jólamarkaðurinn bætir við hátíðartóninn og gerir daginn heilsteyptan og fjölskylduvænan.

Bað og endurnæring í Jarðböðunum

Á svæðinu er einnig hægt að panta tímabil í Dimmuborgum þar sem gestir geta hitt sveinana í útiumhverfinu og fylgst með leik þeirra og undirbúningi. Þetta kerfi tryggir að sem flestir fái tækifæri til að sjá sveinana í nánara umhverfi og taka þátt í hátíðardagskrá svæðisins. Allt er þetta samofið hugmyndinni um að halda úti jólahefð sem er bæði hlý og fyndin, og byggir á þjóðsögunum sem margir þekkja frá fyrstu árum.

Þegar klukkan nálgast fjögur fara sveinarnir niður að Jarðböðunum. Þar taka þeir rúman tíma í hvíld, endurnæringu og upphitun fyrir komandi viku og daga. Vatnið er heitt og ilmandi af jarðhita. Gufan leggst yfir laugarbakkana og dregur úr kólnandi lofti og vetrartilfinningu. Fyrir þá sem ákveða að fara í baðið með sveinunum er þetta líka smá uppátæki, að dvelja í laug með hópi sem væri hægt að kalla „illa lyktandi karlmenn“ í léttum húmor hefðarinnar. Þessi lýsing hefur lifað í gegnum tíðina, sérstaklega vegna þess að sveinarnir hafa í sögnum dvalið í hráum klettum, í gömlum fötum, með lítinn aðgang að sápu og fínni snyrtivörum. Húmorinn tengdur þessu hefur hins vegar aldrei truflað stemninguna.

Látlaus en litríkur viðburður

Viðburðurinn hefur, þrátt fyrir lágan blæ, orðið litríkur hluti af jólahaldi svæðisins. Enginn hávaði, engar flugeldasýningar, heldur hefð sem byggir á ró, stuttum göngum og nokkrum mínútum í hlýju vatni. Fólk kemur, fylgist með eða tekur þátt, fær sér kakó eða kaupir smáhluti á jólamarkaði, og finnur að desember er loksins runninn upp.

Þá er ljóst að jólin eru ekki langt undan. Þegar jólasveinarnir hafa lokið jólabaðinu vita flestir að jólatörn þeirra er hafin og fyrstu jóladagar ársins er komnir í gang, bæði uppi í Dimmuborgum og í hugum gesta sem fylgja hefðinni úr fjarlægð.

Hilmar Örn Sævarsson/HÖS

Greinarhöfundur er nemi á 2. ári í fjölmiðlafræði við Háskólann á Akureyri (HA). Þessi grein er hluti af lokaverkefni í áfanganum,

samkvæmt samningi milli Vikublaðsins og HA.