Starinn og ýmsir aðrir fuglar

Starinn er dæmigerður þéttbýlisfugl og er skyldur hrafninum á stærð við þröst og dökkur á litinn og slær stundum skemmtilegum blásvörtum gljáa á búk hans innan um ljósar doppurnar.

Starinn hóf varp á Íslandi um 1940 á Suðausturlandi. Starinn er alæta og nærist á fjölbreyttri fæðu úr dýra-  og jurtaríkinu, lifandi og dauðri. Því hentar honum vel að búa i nábýli við manninn þar sem ýmislegt fellur til af nægtarborðum. Starinn er félagslyndur fugl og á það til að nátta sig í hópum fyrir nóttina oft í trjám eða háum mannvirkjum.

Smám saman hefur hann dreifst um landið. Um 1960 fer hann að verpa í höfuðborginni og dreifist þaðan um Suður og Suðvesturland. Hann er búinn að vera á Norðurlandi vestra í nokkur ár og s.l. ár hafa 2 - 4 pör verið verpandi á Akureyri og flestir fuglarnir hafa yfirgefið bæinn að vetrum til þessa, þar til fyrir um þremur árum en þá byrjaði veruleg fjölgun starans hér í bæ. Síðasta sumar gátum við staðsett 21 hreiður í húsum og öðrum mannvirkjum. Nokkuð hefur verið um stara hér í bænum í vetur.  Ef tíðarfar heldur áfram að batna má búast við að starinn sé kominn til að vera hér í nokkuð miklum mæli.

Staraflóin umdeilda og andlegur hrellir viðkvæmra.

Flestum fuglum fylgja lýs og flær og er starinn engin undantekning þar á. Hann er með fló sem lifir á blóði fuglanna. Staraflóin er reyndar hin eina og sanna hænsnafló og eru hænsnfuglar í uppáhaldi hjá henni þó hún leggist líka á ýmsa spörfugla og ýmsa aðra fugla og er starinn engin undantekning.  Flóin verpir örsmáum eggjum í hreiður fuglanna og síðan klekjast þar út lirfur sem lifa á ýmsum leyfum í hreiðrinu m.a. skít úr fullorðnu flónum. Síðan púpa þær sig og bíða veturinn til næsta vors en þá klekjast þær út og stökkva síðan á nýja stara sem ætla að verpa næsta vor og eða unga þeirra og þannig hefst hringrásin að nýju.

Ef starinn hins vegar mætir ekki næsta vor í hreiðrið fer flóin að ókyrrast og ekki verður flóarfriður í hreiðrinu og  á þá til að leita inn í hita og veldur smávegis vandræðum hjá fólki þó mest andlegum en auðvitað getur klæjað svolítið undan flóarbiti ef það á sér stað. Staraflóin lifir ekki lengi á manninum þannig að við erum bara ekki í neinni útrýmingarhættu þrátt fyrir flóna .

Kettir og hundar geta borið staraflærnar inn í hús.

Kettir og hundar sem ganga um í nágrenni starahreiðurs frá fyrra ári og ekki er komið varp í  geta fengið á sig flóna og borið hana með sér inn í híbýli mannanna. Þess vegna er víða mælt með að menn haldi dýrum sínum einkum köttum inni við á vorin en þeim er gjarnt að sniglast við hreiður fugla.  Sjálfsagt er að fólk athugi á húsum sínum hvort séu glufur undir þakplötur, loftræstiop eða annar inngangur á húsunum, sem starinn getur farið inn um. Eins þurfa arkitektar að hafa það í huga við hönnun húsa að starinn er líklega kominn til að vera hérna og því best að loka sem flestum götum fyrir þeim.

Varpkassar

Sniðugt ráð er að koma sér upp varpkössum í tré eða á staur, á lóðinni sem fjærst húsinu og mega gjarnan vera  fleiri en einn kassi í trénu og er þá líklegra að stararnir reyni að verpa þar frekar en inni í híbýlum mannanna. Sumir eiga það til að hengja kassana á veggi húsa sinna eða útihúsa s.s. garðskúra.

Staravarpkassar eru gjarnan nokkuð háir og fylgja hér mál á einum kassa.

Hæð 30cm á framhlið og 35 cm á bakhlið. Breidd gæti verið um 20cm og dýpt um 20 cm. Gat er á framhlið 5cm breitt og staðsett nokkuð ofarlega en þakið er framhallandi ,,skúrþak“.

Sniðugt er að hafa botnin opnanlegan þannig að þú getir fjarlægt hreiðrið að loknu varpi beint ofan í plastpoka til að fækka flónum.

Starinn gefur frá sér skemmtileg hljóð og er glaðlyndur fugl. Hann getur verið ágengur við aðra fugla í samkeppni um æti. Starinn er snilldar eftirherma og á það til að herma eftir öðrum fuglum og ég hef heyrt í fugli sem hermdi eftir farsímahringingum og svo svaraði hann einnig á eftir hringingunni.

Eitt af einkennum starans er að hann gengur um en hoppar ekki jafnfætis eins og þrestirnir og ýmsir aðrir fuglar.

Farfuglunum fjölgar.

Af öðrum farfuglum er það að frétta að álftum, gæsum, þröstum fjölgar ört hér á Akureyri þessa dagana. Tjaldarnir orðnir um 70 á Leirunum og blessaður hettumáfurinn er mættur en hettulaus að mestu en hettan kemur í ljós næstu vikurnar þá er fuglarnir prýðast sínu fínasta fyrir varptímann.

Jón Magnússon, meðlimur í Hinu íslenska hettumáfavinafélagi.