126. þáttur 16. apríl 2014
Dymbilvika og páskar
Vikan sem nú er að líða hefur verið nefnd dymbilvika, kyrravika eða efsta vika og er síðasta vika lönguföstu eða sjö vikna föstu sem hefst með öskudegi og lýkur með laugardegi fyrir páska. Fyrri hluti orðsins dymbilvika, dymbill, er skylt lýsingarorðinu dumbur: hljóður eða mállaus. Orðið dymbill var haft um trékólf sem komið var fyrir í kirkjuklukkum í stað járnkólfa til að milda klukknahljóðið og gefa til kynna sorg og hljóða íhugun á fylgja föstunni - ekki síst vikunni fyrir páska.
Á morgun er skírdagur. Heiti dagsins vísar til þess að Kristur þvoði fætur lærisveina sinna við síðustu kvöldmáltíðina, eins og sagt er frá í Jóhannesarguðspjalli. Við það urðu lærisveinarnir hreinir allir nema einn, eins og segir í guðspjallinu. Ekki verður reynt hér að gera grein fyrir dýpri merkingu þessarar athafnar, en merkingin að baki orðinu skír er hreinn, flekklaus. Má því segja að skírdagur merki hreinsunardagur. Gamalt heiti skírdags er skíriþórsdagur. Hefur það orð varðveist í Norðurlandamálum, því að á dönsku heitir skírdagur skærtorsdag, skjærtorsdag á norsku og í sænsku skärtorsdag, en til forna hét fimmtudagur Þórsdagur, kenndur við þrumuguðinn Þór.
Föstudagurinn langi er mesti sorgardagur kristinnar kirkju. Heitið lýsir löngum píningardegi Krists sem lauk með dauða hans á krossinum. Framan af öldum var dagurinn nefndur langifrjádagur, en föstudagur var til forna nefndur frjádagur og dró nafn sitt nafni ástar- og frjósemisgyðjunnar Freyju. Nafn Freyju er rótskylt gotneska nafninu frauja sem merkir herra eða drottinn. Dagurinn heitir enn fredag á dönsku, norsku og sænsku, Friday á ensku og Freitag á þýsku. Á ensku heitir föstudagurinn langi Good Friday og á nafnið rætur að rekja til latneska heitisins bona sexta feria sem merkir góði sjötti dagur. Átti nafngiftin að gefa til kynna, að dauði Krists hefði verið góður fyrir mannkynið en með dauða sínum bar frelsarinn burtu syndir heimsins.
Orðið páskar er tökuorð komið úr latínu um lágþýsku í íslensku. Upphaf orðsins er rakið til hebreska orðsins pesah eða pesach sem mun merkja að ganga yfir eða fara fram hjá, en samkvæmt söguhefð Gyðinga er upphaf páskanna rakið til þess þegar Móses leiddi Ísraelsmenn út úr ánauðinni í Egyptalandi, gegnum Rauðahafið og eyðimörkina í átt til hins fyrirheitna lands, og er það löng saga sem ekki er unnt að rekja hér. Páskarnir eru mesta hátíð kristinnar kirkju. Þá fögnum við upprisu frelsarans. Páskar munu vera elsta hátíð kristninnar, enda nefndu kirkjufeðurnir páska á latínu Festum festorum, hátíð hátíðanna.
Í ljóði Hannesar Péturssonar Páskaliljur segir:
Þið hringið inn upprisu jarðar, kólflausu klukkur
klukkur af gullnu silki, lifandi silki!
Of skærar augum manns, skammdegið var svo dimmt.
Þið skínið í garðinum, sólir fæddar af mold.
Blóm sem skínið, klukkur sem kólflausar hringið!
Klukkur sem syngið.
--
Gleðilega páska,
Tryggvi Gíslason
Nýjast
-
Krummafótur á Grenivík 25 ára
Leikskólinn Krummafótur á Grenivík fagnaði 25 ára afmæli nýverið. Af því tilefni var opið hús í leikskólanum og var gestum og gangandi boðið upp á kaffi og afmælisköku. -
Sjúkrabílabangsar afhentir á Hlíð
Sigurbjörg Ingvadóttir notandi í dagþjálfun á Hlíð afhenti fullan poka af fallegum sjúkrabílaböngsum til sjúkraflutningamanna nú fyrir skemmstu. Sibba, eins og hún er -
B.Jensen vormòt Òðins Jón Ingi Einarsson sló 3 Akureyrarmet í flokki 13-14 ára
B.Jensen vormót Óðins var haldið í blíðskaparveðri í Sundlaug Akureyrar laugardaginn 17. Maí. Keppendur voru 62 frá Óðni auk 1 frá Sundfélaginu Rán á Dalvík. Yngstu keppendurnir voru fæddir 2016 og 2017 en þau fóru flest að taka þátt í fyrsta sinn. Það er skemmst frá því að segja að þau stóðu sig frábærlega vel þrátt fyrir að hafa velflest aldrei stungið sér af startpalli, þar sem enginn slíkur er í Glerársundlaug, þar sem grasrótarstarf Óðins fer fram. -
Ævintýragarðurinn við Oddeyrargötu 17 opnar á morgun
Í tilkynningu sem Hreinn Halldórsson, staðarhaldari, og listasmiður í Odddeyrargötu 17 sendi frá sér kemur fram að Ævintýragarðurinn hans sem er eitt að djánsum bæjarins opnar fyrir almenning 20. mai sem er á morgun þriðjudag. -
Þá er vorið loksins komið
Já vorið er sú árstíð sem ég elska mest. Sennilega er það líka ljótasta árstíðin. Allt skítugt, grasið gulbrúnt, tré og runnar berir. En svo breytist allt á augabragði. Og daginn sem sólgulur fífill brosir við mér, feit hunangsfluga flýgur framhjá, eða kónguló spásserar yfir borðið sem ég sit við, þá hellist þessi barnslega gleði og tilhlökkun vegna sumars sem er í vændum yfir mig. En besta vormerkið er án efa að það birtir. -
Íshokkí í aldarfjórðung 25 ár frá stofnun kvennaliðs SA í íshokkí
„Þetta er ein hraðasta íþrótt í heimi. Ég hef lýst henni á þann veg að leikmaður er í 100 metra hlaupi á fullum hraða, gefi allt í sprettinn, með 10-15 kg aukalega á sér ásamt því að tveir menn hangi á honum. Það þarf að huga að kylfu og hvar pökkurinn er auk þess sem farið er um á örmjóu blaði. Íshokkí reynir mjög mikið á leikmenn, þeir þurfa að vera í góðu formi, sterkir og hafa gott jafnvægi,“ segir Jónína Margrét Guðbjartsdóttir. Hún var ein af þeim konum sem tók þátt í að stofna kvennalið Skautafélags Akureyrar fyrir 25 árum og er enn að, spilar með og þjálfar að auki U16 kvenna hjá félaginu -
Einstök upplifun í Grobbholti
-Sauðfjárbúið á Húsavík sem dregur að sér hundruði gesta á hverju vori -
Gamla verslunin í Vaglaskógi jöfnuð við jörðu
„Það eiga margir góðar minningar um þessa verslun,“ segir Helen Jónsdóttir en gamla góða búðin í Vaglaskógi var jöfnuð við jörðu nýverið. Allt var tekið nema hellan fékk að vera og væntir Helen þess að eitthvað verði gert á staðnum. „Vonandi verður settur upp fallegur áningarstaður þarna, með borðum og bekkjum og jafnvel skilti sem greinir frá sögu verslunarinnar.“ -
Hamrastígur og Kirkjugarðsstígur Finnur ehf bauð lægst í stígagerðina
Gengið verður til samninga við lægstbjóðenda, Finn ehf í gerð tveggja stíga á Akureyri, Hamrastígs og Kirkjugarðsstígs, en fyrirtækið átti lægsta boð í bæði verkin.