Það er mannlegt að vilja huga að stundarhag og leysa aðsteðjandi vanda með því sem virðist hendi næst. Það er einnig mannlegt að geta hugsað fram í tímann og áttað sig á afleiðingum gjörða sinna fyrir eigin framtíð og jafnvel komandi kynslóða.
Þessir tveir mannlegu eiginleikar takast nú á í aðdraganda komandi alþingiskosninga. Fólki er boðið uppá lausnir sem sagðar eru eiga að leysa greiðlega aðsteðjandi vanda er snýr að skuldum heimila. Þeir sem fyrir þeim tala segja að þetta muni engan kosta og engar afleiðingar hafa. Það er hinsvegar svo að allar okkar gjörðir hafa afleiðingar og vísast er að afnám verðtryggingar með einu pennastriki og/eða niðurfærsla skulda mun koma úr vasa einhverra síðar. Þetta er engu að síður verkefnið. Framundan blasir við að færa þarf fé úr einum vasa yfir í annan, um það verður tekist á næsta kjörtímabili. Þá verður að gæta þess að eiga fé til að byggja innviði samfélagsins, velferðaþjónustu og menntun. Annars mun skyndilausn á skuldavanda koma niður á börnum okkar og okkur sjálfum í ellinni. Verðtrygging þjónar vissulega tilteknum hópi fjármagnseigenda í dag, en þeir eru reyndar helst lífeyrissjóðirnir og ríkið. Hlutverk beggja er að standa vörð um samfélag framtíðarinnar og við ættum að vanda okkur sérstaklega áður en við rýrum getu þeirra til þess, fyrst og fremst sjálfra okkar vegna.
Nú skal ekki kastað rýrð á vanda heimila. Það er óumdeilt að ráðstöfunartekjur millistéttarheimila hafa dregist verulega saman á undanförnum fjórum árum og samhliða hefur greiðslubyrði af skuldum aukist. Það er óumdeilt að meðan þeim tekjulægstu hefur sannanlega verið hlíft, og því miður mörgum þeirra tekjuhæstu einnig, hefur millistéttinni blætt. Það er pólitískt mjög dýrt, eins og skoðanakannanir gefa vísbendingu um nú. Það ber hinsvegar að hafa í huga að með neyðarlögunum hefur hruninu í raun verið matað dropa fyrir dropa inn í samfélagið. Í stað þess að taka allan þann skell, sem t.a.m. Kýpverjar eru nú að horfast í augu við, voru settar hér upp ýmsar girðingar sem hafa varið okkur, sérstaklega gegnum gjaldmiðilinn, fyrir því að fá hrunið haustið 2008 yfir okkur á einni nóttu. Þetta skal ekki vanmetið en á móti hefur kvölin dregist á langinn og þolinmæði margra er á þrotum.
Það er þó von. Með jafnvægi í ríkisrekstri sem nú hefur náðst verða til leiðir til að taka á vanda þeirra sem verst eru settir. Þar mun ekki ein leið duga öllum og hugsa verður til langs tíma. Það er óumdeilanlega stórt verkefn. Hinsvegar ber okkur við úrvinnslu þess að taka mið af því hvað framtíðin ber í skauti sér. Ábyrgð gagnvart framtíð okkar er það sem Vinstri græn bjóða kjósendum í komandi alþingiskosningum.
Edward H. Huijbens
Höfundur skipar 3. sætið á lista Vinstri grænna í Norðausturkjördæmi.