Nóbelsverðlaun rædd í málstofu auðlindadeildar HA
Háskólinn á Akureyri
Aðalheiður Eyþórsdóttir, Kristinn P. Magnússon og Þórir Sigurðsson ræða Nóbelsverðslunin 2012 í eðlisfræði, efnafræði og læknis- og lífeðlisfræði á málstofu auðlindadeildar Háskólans á Akureyri í dag, klukkan 12:10 í stofu M101
Í eðlisfræði skipta að þessu sinni tveir fræðimenn með sér Nóbelsverðlaununum, þeir Serge Haroche við Collège de France og École Normale Supérieure í París í Frakklandi og David J. Wineland við National Institute of Standards and Technology og University of Colorado Boulder í Bandaríkjunum. Þeir hafa, hvor í sínu lagi, fundið upp og þróað nýjar tilraunaaðferðir til að kanna gagnkvæm áhrif orkueinda og efniseinda án þess að eyða skammtafræðilegum eiginleikum þeirra. Slíkar tilraunir hafa hingað til einungis verið gerðar í huganum. Möguleg tæknileg not af þessum aðferðum eru hraðvirkari tölvur og nákvæmari klukkur en nú eru til.
Nóbelsverðlaunin fyrir lífeðlisfræði og læknisfræði í ár hlotnast þeim John B. Gurdon og Shinya Yamanaka fyrir uppgötvanir sínar að fullþroskaðar frumur megi endurforrita í marghæfar stofnfrumur sem eru færar um að þroskast í alla vefi líkamans. Uppgötvunin hefur bylt hugmyndum okkar um skilning á hvernig frumur og lífverur þroskast. Uppskriftin að þroskun lífvera stendur skrifuð í erfðaefninð sem er að finna í öllum frumum líkamans. Þroskun ákveðins vefs er ákvörðuð af sértækum genum sem hægt er að þagga og virkja önnur í staðinn til að stýra frumunni í þroskun annara frumugerða og vefja. Uppgötvanirnar munu nýtast vísindamönnum í til að rannsaka sjúkdóma og þróa nýjar aðferðir í læknisfræði.
Í efnafræði eru nóbelsverðlaunin í ár veitt þeim Robert Lefkowitz og Brian Kobilka. Sagt verður frá rannsóknum þeirra um G-prótein háða viðtaka (GPCR) á yfirborði frumna. Hver fruma líkamans er umlukin frumuhimnu sem skilur hana að frá umhverfi sínu. Prótein sem sitja í himnunni gegna lykilhlutverki við að stjórna því sem fram fer innan frumunnar, ekki síst hvað varðar að bregðast við utanaðkomandi áhrifum. GPCR viðtakarnir mynda fjölskyldu efna sem bindast sérhæft ákveðnum sameindum eða boðefnum (sendiboðum) utan við frumu. Við þessa bindingu fer af stað flókin efnafræðileg keðjuverkun sem ákvarðar svörun frumunnar við þessum boðum. Dæmi um þetta eru t.d. bragðefni sem bindast viðtökum frumna í bragðlaukunum eða ljóseindir sem verka á viðtaka í sjónhimnunni. Stór hluti allra lyfja sem gefin eru við sjúkdómum verkar í gegnum slíka ferla.
Nýjast
-
Litaboltavöllur á tjaldsvæðinu
Skipulagsráð Akureyrar hefur tekið jákvætt í erindi frá Skúla Lórenz Tryggvasyni sem óskaði eftir svæði til að setja upp litaboltavöll (e. paintball). -
Sjómannadagur.
Àrlega hőldum við sjómannadaginn hátíðlegan. Við hugsum til sjómanna, sem finnast í flestöllum ef ekki öllum íslenskum fjölskyldum, heiðrum þá og gleðjumst með þeim. Það er misjafnt hve mikinn þátt fólk tekur í þessum hátíðarhöldum. Sumir fylgjast vel með dagskrá hátíðarhaldanna, á meðan aðrir láta sér nægja eitthvað betra með kaffinu. -
Norðurslóðir, stríð og hnattræn hlýnun
Aukin spenna í alþjóðamálum hefur haft mikil áhrif á þróun mála á Norðurslóðum. Ríki sem þar eiga hagsmuna að gæta þurfa að fylgjast vel með og vera reiðubúin að bregðast við öðrum vendingum á svæðinu. Á meðan hnattræn hlýnun ógnar umhverfi, samfélögum og opnun skipaleiða – þá hefur innrásarstríð Rússa í Úkraínu leitt til þess að vonir um friðsæl samskipti á Norðurslóðum hafa dvínað verulega. -
Bakþankar bæjarfulltrúa Í guðanna bænum
Ég er enn í sjokki. Taugaáfalli. Og tilefnið, Jú, í gær varð ég barni að bana – næstum því. Veit ekki enn hvaða kraftaverk kom í veg fyrir þá miklu óhamingju. Öskur eða eitthvað sem undirmeðvitundin skynjaði - þótt augað sæi ekki. Tildrögin. Ég var að koma niður Krákustíg hjá Amtsbókasafninu þegar eitthvað skaust á örskotshraða fyrir steyptan garðvegginn, niður gangstéttina með fram Oddeyrargötu. -
Að efla þéttbýli eða vinna gegn því
Á síðustu 20 árum hefur íbúum á Íslandi fjölgað um tæp 100 þúsund eða um þriðjung (33%). Langstærstur hluti þessar fjölgunar hefur átt sér stað á suðvesturhorni landsins. Ef skoðuð er íbúaþróun í þeim sveitarfélögum sem í dag mynda sveitarfélagið Þingeyjarsveit, en voru fyrir aldarfjórðung 6 hreppir, kemur upp ólík mynd. Þann 1. janúar 2005 töldu sveitarfélögin (þá þrjú) 1.399 manns en þann 1. janúar sl. bjuggu 1.453 Þingeyjarsveit. Því hefur íbúum fjölgað hér um tæp 4% á sama tíma og landsmönnum fjölgaði um þriðjung. -
Framkvæmdasjóður ferðamannastaða Verkefni í Glerárdal og Hlíðarfjalli fá 46 milljónir
Tveir styrkir komu í hlut Akureyrarbæjar við úthlutun úr Framkvæmdasjóði ferðamanna, samtals um 46 milljónir króna. -
GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum
GeoSilica færir út kvíarnar og hefur starfsemi í nýju húsi á fjölnýtingarlóð Landsvirkjunar á Þeistareykjum komandi haust. Fyrirtækið hefur samið við Landsvirkjun um leigu á húsinu, afhendingu auðlindastrauma á Þeistareykjum og samstarf til næstu áraSamstarfið markar upphaf fjölnýtingar á Þeistareykjum til framtíðar. -
Bjargvættir framtíðarinnar á Húsavík
Unglingadeild Björgunarsveitarinnar Garðars er afar öflug -
Rausnarleg gjöf frá nemendum Síðuskóla til barnadeildar SAk
Barnadeild Sjúkrahússins á Akureyri fékk á dögunum einstaka gjöf þegar nemendur í 5., 6. og 7. bekk Síðuskóla ákváðu að leggja 550.000 krónur inn á styrktarreikning deildarinnar. Upphæðin safnaðist með sölu á handverki og veitingum sem nemendur stóðu fyrir á Barnamenningarhátíð í apríl.
