Batnandi manni er best að lifa.

Hreiaðr Eiriksson átti lokaorðið i blaðinu s.l fimmtudag

Það er að renna upp fyrir mér þessa dagana hvernig ég hlýt að koma öðru fólki fyrir sjónir. Einkum á það við þegar ég lít gleraugnalaus í spegil. Þá stend ég andspænis manni sem ég kannast lítið við. Skin og skúrar tilverunnar hafa markað andlitið og þau fáu hár sem eftir eru á höfðinu eru hvít að lit. Og ef ég geri þau reginmistök að snúa mér í kvart-hring fyrir framan spegilinn, þá sé ég að engu líkara en að maginn á mér hafi þjófstartað deginum og hafi náð að vera aðeins á undan mér fram úr svefnherberginu. Hann er ekki ósvipaður stefninu á nýju Samherjatogurunum og þótt svona stefni fari togskipum vel þá er þau ófögur sjón framan á mér. Ég þarf að horfast í augu við það að ég hef orðið að holdgervingi alls hins illa í mannlegri tilveru. Þó andlit mitt sé að mestu rautt og appelsínugult þá telst ég hvítur. Og þegar ég lít niður sé ég gripinn sem lætur lítið yfir sér en dugði þó til þess að þegar ég fæddist ákváðu færustu sérfræðingar að ég væri karlkyns. Ég er hvítur, miðaldra karlmaður. Ég fullkomna svo verkið með því að klæða mig í jakkafötin og luntast í vinnuna.

Holdgervingur framfara.

Þegar betur er að gáð fer því víðs fjarri að ég og jafnaldrar mínir karlkyns séum hluti af því nýuppfundna og illa karlaveldi. Við erum samofnir réttindabaráttu kvenna og þeim ávöxtum sem hún hefur borið. Það má jafnvel segja að ég sé einn af ávöxtunum. Við ólumst upp við að ungar stúlkur beruðu sig að ofanverðu í nafni friðar og einingar. Eiginkonur og mæður hrökkluðust út á vinnumarkaðinn og smám saman þótti ekki tiltökumál þó konur sætu í helstu stjórnunarstöðum og væru æðstu valdhafar þjóðarinnar. Og ef það kemst upp að karlmaður fer með embætti eins og lögreglustjórn þá er þess nú gætt að ráða umsvifalaust bót á því. Við höfum ekki aðeins upplifað þessar breytingar heldur beinlínis stutt þær og verið hluti af þeim. Við höfum mýkst, tengst tilfinningum okkar og viðurkennt að ekkert hlutverk mannlegrar tilveru er þungbærar ok en að vera kvenmaður.

Kvalræði karlmennskunnar.

Sjálfum hefur mér gengið heldur illa að fóta mig í hlutverki mjúka karlsins. Í óteljandi tilvikum hafa fulltrúar hins kynsins vegið mig, metið og léttvægan fundið til fylgilags. Það er reyndar enn ein sönnun vitsmunalegra yfirburða þess kyns sem eitt sinn var talið veikara.

Ég hef lagt mig allan fram um að vera nútíma karlmaður. Ég forðaðist líkamsrækt árum saman svo ekki færi að safnast á mig vöðvar sem gætu minnt á karlmennskuna. Ég reyndi að tengjast tilfinningum mínum og ræða þær í tíma og ótíma. Blóðprufur hef ég látið sjúga úr mér reglulega og rannsaka síðan rækilega hvort þéttni illra karlhormóna væri að nálgast eitrunarmörk. En allt hefur komið fyrir ekki. Ég næ bara ekki að uppfylla staðla hins auðmjúka og meðfærilega nútímamanns.

Sólarupprás nýrra tíma - allt meikar sens á ný.

Fyrir rúmum áratug varð á vegi mínum undurfögur kona. Með okkur tókust fyrst kynni og síðan ástir. Það hafði svo sem áður gerst að konur hefðu glapist af mér tímabundið svo ég stillti væntingu mínum í hóf. Ég hafði að venju fá spil á hendi en ég lagði mig allan fram við að láta lítið fyrir mér fara, tala lágt, taka ekki ákvarðanir, biðjast fyrirgefningar í tíma og ótíma og fallast auðmjúkur á allt sem konan lagði til. En svo kom áfallið.

"Hreiðar. Við þurfum að tala saman". Þessi setning virtist jafn óumflýjanleg í samskiptum mínum við maka mína og sú staðreynd tilverunnar að nótt fylgir degi. Ég læddist niðurlútur á fund konu minnar eins og labradorhvolpur sem hefur skitið á stofugólfið, settist niður og beið örlaga minna. "Við ætluðum að búa saman og eiga heimili" sagði konan mín og ég játti því. "Í sambandi er einn karl og ein kona" bætti þá konan mín við. Ég játti því og þorði ekki fyrir mitt litla líf að benda á að það væri ekki endilega algilt.

"Sko Hreiðar. Ég ætla að vera konan í þessu sambandi" sagði konan mín ákveðin. "Þá verður þú að vera karlmaðurinn" bætti hún við. Síðan útskýrði hún fyrir mér að ég skyldi gjöra svo vel að girða mig í brók og hætta þessu sífellda væli um tilfinningar og vandamál. Það væri hennar hlutverk. Mér væri hollast að bíta á jaxlinn, axla mínar húðir og verða alvöru karlmaður. Hún sagðist ekki nenna að keppa við mig um það hvort okkar væri meiri kelling. Á svipstundu var eins og ég féll eins og flís við rass inn í tilveruna og veröldin yrði skiljanleg á ný. Ég hafði ekki aðeins fengið leyfi til að vera karlmaður - mér var það beinlínis uppálagt.

Ég er konunni minni afar þakklátur. Og ég sýni þakklæti mitt í verki með aðferðum sem ég sæki í leikskipulag karlmannanna sem ólu mig upp. Ég dreg stólinn hennar frá borðinu þegar ég býð henni út að borða, ég hneigi mig þegar við tökum hlé frá dansi og ég opna fyrir henni dyr að leigubílum þegar við förum heim. Og ég kaupi handa henni kápu eða kjól á kjördag eftir að hún hefur talið mér trú um að hún hafi kosið Framsóknarflokkinn. Allt eru þetta rótgrónar og þrautreyndar aðferðir til að tryggja farsælt heimilislíf. Og ég hef samið mín eigin leikkerfi sem hvorki afi né pabbi kunnu. Af og til set ég til dæmis í þvottavél og uppsker ómældar þakkir. Og um daginn stóð ég meira að segja upp úr úr sófanum, meðan enski boltinn var í sjónvarpinu, labbaði út í bílskúr og sótti fyrir hana bjór handa mér.

Ég verð stundum klökkur þegar ég horfi á konuna mína liggja sofandi vært við hlið mér og hugsa til þess hve lánsöm hún er að eiga svona góðan mann.