Viðurkenna mistök en hafna ásökunum um annarleg sjónarmið

Akureyrarbær.

Bæjarráð Akureyrarbæjar hafnar aðdróttunum þess efnis að annarleg sjónarmið hafi ráðið för við sölu á eignarhlut bæjarins í Tækifæri hf. Bæjarráð samþykkti bókun, á fundi sínum í dag 13. október 2016,  vegna umræðu um söluna á hlut bæjarins. Þetta kemur fram í tilkynningu frá bænum.

Eins og greint var frá fyrir helgi gagnrýndi Sigurður Guðmundsson, fyrrverandi bæjarfulltrúi á Akureyri, söluna harðlega í pistli á Facebook-síðu sinni. Sigurður sakaði bæjarráð um spillingu við meðferð málsins. Hann bendir á að bókfært virði eignarhlutarins hafi verið 144 milljónir sem síðan var seldur á 120 milljónir í leyndu söluferli og afgreiðslan færð í trúnaðarbók bæjarráðs í janúar. Hann gagnrýnir jafnframt að hlutur bæjarins hafi ekki verið boðinn út og undrast yfir því að faglegt verðmat hafi ekki farið fram eða fyrirvari gerður um góða afkomu í sölusamningi.

Bæjarráð viðurkennir að það voru mistök að fara ekki með hlutabréfin í Tækifæri hf. í opið söluferli. KEA hefði alltaf á grundvelli forkaupsréttar getað gengið inn í hæsta tilboð eða gert opinbert tilboð í bréfin. Hvort opið söluferli hefði leitt til þess að hærra verð hefði fengist fyrir bréfin er óvíst, en ferlið hefði þá verið gagnsætt alla leið sem er mikilvægt.

Bókun bæjarráðs í heild sinni er hér að neðan.

"Bæjarráð ákvað á fundi sínum þann 21. janúar sl. að ganga að kauptilboði KEA í eignarhlut bæjarins í Tækifæri hf. Það upplýsist hér með formlega að um var að ræða hlutafé að nafnvirði kr. 116.408.129 og var tilboðsfjárhæðin 116 milljónir króna en eignarhlutur bæjarins í Tækifæri hf. var bókaður á kr. 86.878.287 í ársreikningi Akureyrarbæjar fyrir árið 2014. Var málið fært í trúnaðarbók og var bæjarstjóra falið að undirrita kauptilboðið.

Ákvörðun um að færa málið í trúnaðarbók byggðist á kröfu KEA um trúnað. Aldrei stóð til af hálfu bæjarráðs að viðhafa leynd vegna þessara viðskipta. Eftir á að hyggja hefði verið rétt að  létta formlega trúnaði af málinu um leið og kauptilboðið var undirritað. Ljóst má vera að skýra þarf betur hvernig fara á með mál sem tímabundið kunna að vera færð í trúnaðarbók. Mun bæjarráð setja, í kjölfar þessa máls, skýrar reglur um meðferð mála sem færð eru í trúnaðarbók.

Í framhaldi af samþykki Akureyrarbæjar á kauptilboði KEA var öðrum hluthöfum í Tækifæri hf. boðið að nýta forkaupsrétt í samræmi við lög og nýtti Íslensk verðbréf hf. sinn forkaupsrétt. Endanleg sala á eignarhluta Akureyrarbæjar skiptist því þannig að KEA keypti 88,7% á kr. 102.843.851 og Íslensk verðbréf keyptu 11,3% á kr. 13.156.149.

Bæjarráð viðurkennir að það voru mistök að fara ekki með hlutabréfin í Tækifæri hf. í opið söluferli. Eftir á að hyggja  var engin ástæða til að samþykkja kröfu KEA um trúnað vegna tilboðs fyrirtækisins í bréfin. KEA hefði alltaf á grundvelli forkaupsréttar getað gengið inn í hæsta tilboð eða gert opinbert tilboð í bréfin. Hvort opið söluferli hefði leitt til þess að hærra verð hefði fengist fyrir bréfin er óvíst, en ferlið hefði þá verið gagnsætt alla leið sem er mikilvægt.

Bæjarráð leggur áherslu á að við ákvörðun um söluna voru hagsmunir bæjarbúa hafðir að leiðarljósi. Lengi hefur verið vilji til að skoða sölu á hlut bæjarins í félaginu, með það að markmið að nýta betur þá fjármuni sem bundnir hafa verið í félaginu í aðrar fjárfestingar. Í því sambandi hefur m.a. verið horft til frumkvöðlaseturs í eigu bæjarins.

Við mat á tilboðsfjárhæð var stuðst við álit og mat fjármálstjóra bæjarins sem þekkti vel til reksturs félagsins eftir áralanga setu í stjórn þess. Matið byggði fjármálastjórinn á ársuppgjöri Tækifæri hf. fyrir árið 2014. Vitað var að rekstur Baðfélags Mývatnssveitar ehf., sem er ein helsta eign Tækifæris hf. hafði gengið vel á árinu 2015 og framtíðarhorfur þess væru bjartar en mikil fjárfestingaþörf er framundan hjá félaginu.  

Síðustu viðskipti sem vitað var um með bréf í Tækifæri hf. voru frá desember 2013 þegar KEA keypti eignarhluta Íslandsbanka hf., Arion banka hf., LBI hf. og Glitnis hf. á genginu 0,495. Þá bauðst Akureyrarbæ að nýta forkaupsrétt sinn sem var hafnað.

Ekkert formlegt verðmat frá utanaðkomandi aðila var framkvæmt á Tækifæri hf. í tengslum við tilboð KEA en forsvarsmenn KEA höfðu lagt fram sína nálgun á verðmæti Baðfélags Mývatnssveitar sem var helsti óvissuþáttur varðandi verðmat á Tækifæri hf. Var það því mat bæjarráðs á þeim tíma að ekkert benti til annars en að þær upplýsingar sem þá lágu fyrir væru fullnægjandi og samþykkti bæjarráð samhljóða tilboð kaupanda. Mistök bæjarráðs eru ekki síst þau að hafa ekki óskað eftir formlegu verðmati á heildareignum Tækifæris hf.

Í kjölfar sölu Akureyrarbæjar hafa nánast öll sveitarfélög sem hlut áttu í Tækifæri hf á þessum tíma, selt sinn hlut á sama verði og Akureyrarbær seldi sín bréf á.

Í kjölfar sölu bréfanna komu fram upplýsingar sem bentu til þess að virði bréfanna kynni að vera eitthvað hærra en í áðurnefndum viðskiptum. Í ársreikningi Tækifæris hf. 2015 dags 26. apríl kemur fram að eigið fé félagsins í árslok 2015 sé 988,5 millj. kr. samkvæmt efnahagsreikningi, en var í árslok 2014 604,3 millj. kr. Hækkun milli ára tæp 39%. Verðmæti bæjarins á 15.22 % hlutur hefði því með réttu átt að endurspeglast í  bættri afkomu félagsins og góðum vexti þess.   Bæjarráð fól  bæði lögmanni bæjarins  og síðar utanaðkomandi lögfræðingi að kanna hvort  upplýsingum hafi verið leynt og hvort bærinn gæti  rift  sölunni. Niðurstaða þeirra er að svo sé ekki.

Í umræðu um söluna hefur hæfi formanns bæjarráðs verið dregið í efa. Þegar tilboðið og salan var tekin fyrir í bæjarráði kom hæfi formanns til umræðu og var það mat lögmanns bæjarins og bæjarráðs  að ekki væri um að ræða vanhæfi í þessu máli. Til að taka af allan vafa var  kallað eftir áliti lögfræðings Sambands íslenskra sveitararfélaga og styður álit hans það mat."