Ástarsaga

Vikudagur birtir hér smásögu eftir metsöluhöfundinn Ásgeir Ólafsson sem skrifaði bókina Létta leiðin sem kom út fyrir þremur árum en Ásgeir hefur einnig getið sér gott orð sem pistlahöfundur.

Elsku Mirra. Þegar litið er til baka, standa eftir djúpar bárur í ólgusjó þeim sem ég skil eftir. Þó eru væntanlega einhverjar sem eru þar grynnri og berast því ekki jafn vítt, en ég kann ekki lengur að sjá eða sækja þær fyrir Helinu sem ásækir minni mitt og hug. Mín leyndarmál sofna með mér en um leið vaknar líklega eitt stórt með frelsi þínu. Mitt fyrsta mál er það að ég verð að útskýra mitt innra eðli fyrir þér.

Ég hef aldrei verið hinn sami og ég sagðist vera eftir endurkynni okkar. Þú hefur kynnst öðrum manni en þeim sem rétta eðli mitt sýnir. Sá vesaldómur og sú valdbeiting sem ég hef beitt í samneyti okkar eru undir magabelti þess sem getur talist eðlilegt. Ég veit það nú. Ég hef allan tímann ekki viljað sýna þér minn rétta mann vegna eigin ótta við hann sjálfur. Ég sagðist hafa verið sanngjarn í hreinskilni minni um mannlegt eðli mitt þegar við rákumst hvort á annað aftur, en ég var það aldrei.

 Ég starfaði sem dæmi aldrei sem yfirmaður hjá póstinum. Ég var þar normal blaðburðarlús á vesældarlaunum. Þar hefur fyrsta játning mín verið á borð þitt borið. Þær verða fleiri þegar líður á bréfið. Það er grundvöllur þessa pára minna. Hreinskilni. Ég hefði allt eins geta lagt frá mér blekið og slúttað þessu strax, en geri mér grein fyrir erfiði þess að bera slíka játningu í sálinni. Ég bíð því nátta. Mínar væntingar til þín samt sem áður, hafa ekki grynnkað. Þú hefur verið minn velgerðarmaður í gegnum tíðina sem tengdi okkur saman aftur. Í hjarta er sá tími mér mikilvægur, langur og  kær.

 Græni liturinn

Náttgalinn sá um að tengja okkur saman þetta kvöld fyrir átta árum. Tveir vitfirringar undir ánauð brennivíns á þessari endastöð nótt að vetri. Hófust þar kjökrandi og bjöguð samskiptamót sem endaði með næturgreiða þínum. Ég man vel þessa stund. Og þá sérstaklega sjoppuna betur en þegar heim var komið. Hvað sem kom til í munnlegum samskiptum okkar þessa nótt gæti ég endurflutt orð fyrir orð enn þann dag í dag. Að eiga með þér samneyti í formi fimra orða er eitthvað sem ég hefði getað vanist. Sá græni litur sem öllum þeim tilfinningum fylgdi leiddi mig aftur til þín. Það eru of margir uppteknir af rauða litnum í samböndum sem ber einungis losta, greddu og allar skrítnu fýsnirnar í heiminum. Mun færri eru uppteknir af græna litnum, sem ber tilfinningar, ást, unað, snertingar og snjallt málfar.

Ég fann ekki að útlitsdraumar mínir hefðu ræst með þér þetta kvöld enda voru þeir engir fyrir. Ég vildi konu sem hægt var að tala við um allan fjandann. Þeir draumar rættust. Fyrir kvöldið hafði ég ekki grynnstu ideu um að þú værir hún sem ég hafði leitað að. Hvernig þú tjáðir þig valdlaus undir stjórn bús og reyks, í senn glöð og þreytt, færði það mig nær hjarta þínu stálmandi og starandi beint í andlit þitt með bæði eyru á gátt. Þú talaðir um allt og ekkert, en málgleði þín og frásagnarlist dró mig dýpra í athygli gagnvart þér en mér hafði tekist með nokkurri annarri manneskju. Þú, þessi ótrúlega persóna sem ég fann að ég náði að tengjast, undir áhrifum orðanna einna eftir allan þann vesaldóm sem á mig hafði runnið síðustu misseri. Ég fann sterkt fyrir framtíð og gleði aftur með þig ómandi í eyrunum.

Bob Dylan, myrkur sem fyrr

Þetta kvöld átti ekki að enda eins og það gerði, með fylleríi. En eitthvað kall að ofan sendi mig í bruggið þetta kvöld. Ég ætlaði ekki að sundra þeirri rútínu sem íhaldslegt og innantómt líf mitt bar með sér. Ég ákvað einhverra hluta vegna að kíkja í bárujárnskofana sem seldu heimabruggað vínskoff. Það virtist vera sama kvöld og þú ákvaðst hið sama, í stuttu stoppi þínu í gamla heimabænum. Drekking biturleika míns hóf þetta kvöld þar sem ég sat einn heima í myrkrinu með tónlist í sama lit. Bob Dylan, myrkur sem fyrr, en í senn melódískur fyrir þá sem höfuðþungir eru. Ég ætlaði eftir sem á leið, með fleiri tvöföldum svörtum, að enda það með sömu innantómu depurðinni og ávallt. Einn heima og of fullur þar til dýnan tæki á móti mér fullklæddum. Þarna í sjoppunni þar sem ég reyndi án árangurs að fá afgreiddan hreinan Landa, lést þú sjá þig meðan ég slafraði í mig síðari kostinum, rækjuloku með tveimur rækjum og mest af gula sullinu. Þar, þrátt fyrir flökurleika og ropandi magaleðju, sá ég í gegnum intrjáninglegt og fallegt hugarástand þitt meðan majonesin rann út á kinn og hakan sökk niður. Þú varst sem engill sendur að himni ofan.

Sagt er svo að Guð einn geti dæmt þig en ég veit það nú að það er gömul setning sem almenningur trúir á. Þú þarft að geta dæmt fjandann í þér sjálfur og fyrirgefið þér svo að fullu. Það hef ég nú náð að gera. Þökk sé þér elsku Mirra. Með samlokuna um allt andlitið sá ég þig, og þóttist vita hver þú værir, en kom þér ekki fyrir mér. Þessi sæla sem ég fann fyrir og streymdi um mig allan hafði líklega eitthvað með fyrri samskipti okkar að gera sem voru orðin of gömul til að muna eftir. Ég þekkti þig ekki. Þú samþykktir að ganga með mér. Það kom á óvart skal hér sagt með, að þú játaðir þeirri bón. Þú þessi engill og ég þetta dýr af manni.

Ég hugsaði ekki um annað en þig

Dagarnir sem fylgdu þessum voru sem ljúf gola ofan á myglukennt grasið á vorin sem bar rotinn daun, en vaknaði til lífsins með hverri mínútu. Eins og dularfull víma sem vekur það sem lifandi á að vera. Mér þótti þú hafa getað verið líflegri í samskiptum okkar í byrjun en sé miðað við aðstæður okkar skil ég þær nú. Þú varðst þolinmóðari með tímanum og ég varð rólegri. Smám saman fylltist kvíðastungið magaleður mitt einhverju mögnuðu sem límdi aftur saman líkama og heila, og eyddi um leið vonskunni sem áreitt hafði innviði mína síðustu ár í rútínu sem ekki verður endurtekin. Ástin var að verki og starfaði allan daginn. Ég hugsaði ekki um annað en þig Mirra og geri enn.

Til að kalla til svipaðra tilfinninga þarf ég að fara langt aftur í tíma. Líkt og þegar ég var lítill piltur í sveit fyrir austan, manstu. Þar vaknaði ég undir snemmmorgun og sofnaði þegar sólin settist um nætur. Brosti út í tilveruna dag hvern. Eins og þú eitt sinn gerðir. Enginn hrörlegur biturleiki sem fylgir mér nú í þessu svartnætti gat velt mér við í þeirri tilveru sem leiddi mig sem barn. Fræðimenn kalla þetta alsælu. Þessa tilurð hafði ég reynt að kalla fram síðustu ár með alls kyns kúnstum og ráðum þegar ég var einn, en án nokkurra atvika. Það var ekki fyrr en þegar þú komst, að mér fór að líða eins og ég gerði þegar ég var táningsbarn í sveit. Vansótt bros mitt teygði strekkta húðina aftur að eyrunum með fjölsóttari brosum eftir allt of langan tíma í heimi sorgar, einmanaleika og aumkunar.

Lygin

Þú berð á borð þessar kenndir sem kallar fram þetta draumkennda ástand mitt, með því litla verkefni að vera til. Að hafa fengið að sjá þig, verið með þér og endurheimt þig í þennan tíma, í þessi ár, er minn stærsti sigur en nokkuð annað sem á mig hefur rekið mína aumu tíð. Aftur til samvisku minnar. Ég stundaði aldrei nám eins og ég tjáði þér í Menntaskólanum. Ég dúxaði því ekki þaðan eins og mér sagðist hafa tekizt. Ég fór aldrei. Yfir þessari lygi er ég vonlausari og útbelgdari af skömm en af öllum hinum ósannindunum samansettum. Vonandi finnur þú stað fyrir mig í eldrauðu hjarta þínu, mér til fyrirgefningar hvað þessa illu lygi varðar. Þegar ég hugsa til baka þá hlotnast mér sú skima að leiða hugann að því hver ástæða svika þinna að elska mig ekki lengur kunni að vera. Sinn eiginmann. Ég veit ég á ekki að velta þeim biturleika fyrir mér, en ég hleypi því samt að með semingi. Þú vilt meina að annað sé í spilunum. Þar erum við ósammála. Ást er ást, sama hvaða hlutverki hún sinnir og í hvaða mynd hún birtist. Að segjast ekki elska mig lengur er eins og rýtingur í firrt hjarta mitt. Og með þá staðreynd sem umlykur lokur mínar, get ég ekki nýtt rakann af vatnsdropa lengur mér til meltunar og ég súrna að innan.

Allir eiga sín leyndarmál

Ég veit að ég var þér ekki sérlega hreinskilinn frá byrjun með það hvaðan ég kem og hvar ég hef verið, en andríki mitt gagnvart þér er mér hreint. Allir eiga sín leyndarmál Mirra og við eigum okkar. Saman. Ég veit vel að ég hefði getað talað um það við einhvern. Samband okkar eins og þú dróst til þegar við ræddum þau rök undir fjögur augu kvöld eitt. Ég kaus að gera það ekki og virða hjúskap okkar að vettugi án þess þó að vera genginn þér að altari. Þegar ég var til sjós, og sagði þér að ég hefði drýgt hetjudáð, var það orðum aukið í þeirri lygasögu. Þar kom upp staða eins og þú manst, að sjóvera átti að hafa sést meðfram skipinu sem við stunduðum veiðar á. Þú hugsar líklega til þess nú að ég sagði þér að ég hafi rekið risagogg í skepnuna og fallið til hennar útbyrðis þegar hún hnykkti sér frá skipi og goggurinn sat fastur í hrygg hennar þar sem ég helt rígfast í. Þetta er enn ein brotin böllýgin mín kæra. Risagoggur er ekki til nema í sögum sem þessari. Það eru einungis venjulegir stuttbrodda goggar til í hverju sjóhúsi. Skepnan sem ég átti svo að hafa barist við á bolnum einum klæða, var ekkert nema skugginn af efstu brún masturs og skipmittis, ásamt hugarástandi mínu, þá þegar sólin skein til vesturs. Það var engin skepna. Ég fór aldrei til hafs syndandi í sjóbol. Ég fór aldrei frá borði nema við bryggjufestar.

Dauðasyndirnar sjö

Ósveigjanleiki er afleiðing stolts, og stolt er ein af dauðasyndunum sjö. Ég hefði mátt hugsa þetta betur í samskiptum okkar. Hvað þær varðar er líklegt að ég hafi verið þér hrokafullur og öfundað á heilindum þínum. Ég var reiður allt of oft og ágirndin og þunglyndið sem nú ásækir mig lýkur sex af þeim sjö. Hvað sjöundu varðar þá er ég líklega yfir hana hafinn. Munúðarlíf hefur aldrei hentað mér. Þetta bítur mig í bakið þegar ég fer yfir þennan veg okkar. Meinvill og eigingjarn gamall hrútur sem ég er. En öllu þessu sem ég skrifa fylgir þó einhver gleði. Manstu þær góðu stundir sem við áttum? Misjafnlega gengur mér að sækja þær og á ég það til að einbeita mér um of að þeim sem leiðinlegri eru.

Bölvað, ástlaust og illtyggjanlegt skro úr sjoppu undirmálsmanna

Að lokum. Er ég opna á slíkar lygar og opinbera það sem geymir minn alvöru mann eru það ekki skref í auðveldar áttir. Stútfullur sálar af angist lympast ég nánast niður við skrif þessi ein. Hugarflug mitt í gjörðum hefur aldrei náð neitt svo langt. Því óttast ég og skil miður hvurnin mér er að takast að lemja mig sáran þessum bylmingshöggum á kjamma sem á að þola meira. Ég er enginn járnkarl þó ég kunni að halda annað. Ég er ekkert annað en bölvað, ástlaust og illtyggjanlegt skro úr sjoppu undirmálsmanna eins þú segir mig vera. Það er ekki fyrr en núna fyrst þegar ég blaða í gegnum gamlar forsíðufréttir, átta árum síðar, og sé átján ára gamalt saklaust fagurt andlit þitt á eftirlýstri mynd. Ég sé þá fyrst hversu ógeðfelld og forkláruð persóna ég í raun er. Ég hélt að ég hefði gefið þér allt sem í lífinu hlotnast. Ef ég hefði nú séð hvernig dagarnir eru að fara með þig, hefðum við getað bundið enda á okkar samband fyrr.

Þau yfirgnæfandi eymsl sem slíkum ástlausum tilfinningum fylgir er glórulaust að takast á við og úr því aðeins ein undankoma. Það er hægt að kalla þetta skan sem ég lagði á þig öllum illum nöfnum, en einstaka mönnum þykir það vera venjulegt. Eins og mér. Samband okkar sem ég kallaði frá upphafi og hingað tilkomið, unað samskipta og orðræðu, var tekið af mér á nónstundu þegar ég komst að ástleysi þínu gagnvart mér. Ein stutt og ákveðin setning frá þér, því mikilvægasta í mínu lífi, breytir öllu og endar á Ekki. Þú hefur nú sagt þá setningu. Það er undankoma þín. Þú telur líklega að þú hafir verslað þér frelsi og undankomu með henni, en ég held ekki. Þú þekkir ekki heiminn eins og ég. Ég tel mig ekki vera barið fórnarlamb í þessari baráttu tveggja kynja stofnandi til sambands sem ekki gengur upp þrátt fyrir þín meiðandi ástlausu orð. Alls ekki. Eins og ég kom inn á áðan mín elskuleg Mirra, þá er ég forpokuð, hlutlaus og nú afhjúpuð leirstytta sem er við það að bráðna í nýmynduðum sólroðanum sem hér til komið hefur verið óráðandi í okkar sambandi hulið kulda og gráma.

Elsku Mirra

Elsku Mirra. Hjartað mitt. Með þessu bréfi fylgir lykillinn sem er að frelsinu sem þú kannt að kalla það en ég er því óhlutdrægur og tjálaus sökum ósammælis. Erfðaskiptum okkar er nú lokið í bili þar til við hittumst handan, eins og öll slík sambönd sem fólk eins og við eigum gera. Þú munt heyra öskrið úr púðurröri mínu klukkan 05:00 á milli hæða í tveggja hæða húsaforki okkar sem ég kallaði ávallt eign okkar beggja. En bréf þetta lestu ekki fyrr en þá. Þá hef ég lekið því inn um bréfalúgu þína í kjallaranum. Fyrir átta árum síðan hitti þig aftur klukkan rúmlega fimm um nótt í nóvember 1968. Ég kveð þig nú um svipað leyti í klukku með von um að þú finnir loks hamingju í hinum skrítna heimi sem þú telur hafa kvalist í undir minni fyrirsjón og diktík. Þú munt vakna við stóran smell og líklegt öreigaóp mitt í nótt um svipað leyti og við stungum saman nefjum aftur á bensínstöðinni. Þá getur þú stigið þitt fyrsta skref í úr gluggalausu kjallararýminu á Tunguveginum og inn í þennan bölsótans heim sem þú kallar frelsið.

Sannleikurinn

Það var aldrei mín vitund að vera þér vondur, en þessi staður og með þig þar örugga að mér þótti, frá illa sköpuðum heiminum var mín eina von um að halda þér hjá mér og frá honum um leið. Ég hafði ekki barið þig augum síðan þú varst nýfædd Mirra. Þetta er því ekki mín sök. Ég fann ástina í átján ára gamalli þér og sannleikurinn milli okkar sem þú áréttir mér á hverjum degi truflaði mig aldrei. En nú get ég ekki lifað við það að þú elskir mig ekki. Það bítur of mikið. Nú kemstu því út og notar til þess þennan lykil sem þú hefur beðið eftir að eignast í öll þessi ár, sem ég set í kremað umslagið sem þú nú hefur handleikið. Þú skilur mína framtíð ef ég vel ekki leiðina sem ég hef valið úr þessari flækju. Bæði vitum við hvað verður um mig ef ég held áfram að lifa eftir að þú ert frjáls. Það er eitthvað sem ég kýs ekki og get ekki lifað við. Þú ert og hefur ávallt verið sú eina fyrir mig þó þú kunnir að halda annað.

Líklega kalla flestir mig ræfil fyrir það sem ég gerði þér. Einhverntímann á lífsleið þinni kannt þú að skilja það af hverju ég gerði þetta og kannski þá senda mér fyrirgefningu til himinherrans eða niður í steikjandi hitann sem ég verð líklega sendur til. Ég gerði þetta því ég elska þig. Ef mús lifir í kökukrús, gerir það hana ekki nauðsynlega að köku.

Pabbi.