Leikni til lífs: Félags- og tilfinningafærni fyrir ungt fólk á grunni díalektískrar atferlismeðferðar
Geðrækt og forvarnir hafa orðið sífellt veigameiri þáttur í skólastarfi á Íslandi og sýna kannanir sem hafa verið gerðar að það er brýnt að markviss kennsla og þjálfun fari fram í skólum landsins á þessum sviðum. Í Oddeyrarskóla hefur síðustu þrjú ár verið að kennt námsefni sem ber vinnuheitið Leikni til lífs: Félags- og tilfinningafærni fyrir ungt fólk á grunni díalektískrar atferlismeðferðar (DAM). DAM er er íslenskt heiti á námsefninu DBT Skills Training for Emotional Problem Solving for Adolescents sem er bandarískt að uppruna. Oddeyrarskóli hefur kennt þetta námsefni með góðum árangri undanfarin ár undir stjórn Þuríðar Lilju Rósenbergsdóttur, náms- og starfsráðgjafa og Sigríðar J. Þórisdóttur, M.A. í sálfræði og kennslufræðum. Niðurstöður árangursmats sem gert hefur verið er jákvætt og lofar góðu fyrir nemendur.
DAM
Námsefnið byggist á grunnþáttum díalektískrar atferlismeðferðar (DAM) sem er öflugt meðferðarúrræði við ýmsum alvarlegum geðrænum vanda. DAM hefur einnig nýlega verið útfært sem heildstætt, forvarnamiðað námsefni fyrir nemendur á grunn- og framhaldsskólaaldri þannig að það henti öllum nemendum (Mazza o.fl., 2016). Frumrannsóknir á DAM í formi geðræktar, fræðslu- og forvarnastarfs í skólum benda til þess að það sé árangursríkt og geti m.a. dregið úr áhættuhegðun meðal unglinga (Ricard, Lerma, og Heard, 2013; Zapolski og Smith, 2016). Námsefnið felur í sér þjálfun í a) núvitund, b) streituþoli, c) tilfinningastjórn og d) árangursríkum samskiptum.
Námsefnið hefur verið kennt í 1. og 8.bekk í Oddeyrarskóla og verið leitt áfram af kennurum skólans, Maríu Aðalsteinsdóttur, Hrafnhildi Guðjónsdóttur, Ragnheiði Ástu Einarsdóttur ásamt Þuríði Lilju. Helsti styrktaraðili verkefnisins er Sigríður J. Þórisdóttir, einnig hefur Sprotasjóður stutt verkefnið dyggilega, sjá má skýrslu um það hér og hér, einnig hafa Norðurorka og Lýðheilsusjóður lagt verkefninu lið. Kennarar skólans hafa sótt námskeið hér heima og í Los Angeles hjá Patriciu Gieselman, hjónabands- og fjölskylduráðgjafa sem er jafnframt sérfræðingur í DAM . Bergljót Gyða Guðmundsdóttir, Ph.D., sálfræðingur og aðjunkt við Menntavísindasvið Háskóla Íslands hefur einnig stutt við verkefnið og vinnur nú að þýðingu námsefnisins. Þýðingin er styrkt af Sigríði J. Þórisdóttur sem jafnframt hefur styrkt og staðið fyrir þeim námskeiðum sem DAM teymið hefur sótt bæði hér á Íslandi og í Los Angeles. Sigríður J. Þórisdóttir gerði einnig námsefnið Ótrúleg eru ævintýrin og afhenti á sínum tíma öllum grunnskólum landsins að gjöf. Námsefnið er byggt á hugmyndafræði um heildstætt nám sem hefur verið notað í 1. bekk og samþætt við færniþætti DAM.
Stefna stjórnvalda
Heilbrigðisráðherra skipaði 1. nóvember 2018 starfshóp til að vinna að geðheilbrigðisstefnu stjórnvalda til ársins 2020. Starfshópurinn gerði m.a. könnun meðal starfsfólks í leik-, grunn- og framhaldsskólum um allt land til að fá sem skýrasta mynd af því hvernig geðræktarstarfi í skólum er háttað í dag. Niðurstöður starfshópsins má finna á vef Landlæknis Geðrækt, forvarnir og stuðningur við börn og ungmenni í skólum á Íslandi. Í niðurstöðum starfshópsins kemur m.a. fram að mikilvægt er að hefjast sem fyrst handa við að innleiða með markvissum hætti kennslu í geðrækt og forvörnum í skólum og snemmtækan stuðning við börn og ungmenni. Einnig kemur fram að mikilvægt sé að mennta kennara og námsráðgjafa og aðra aðila sem koma að þessari vinnu.
Eins og áður hefur komið fram þá benda frumrannsóknir að DAM í formi geðræktar, fræðslu- og forvarnastarfs í skólum til þess að það sé árangursríkt og geti m.a. dregið úr áhættuhegðun meðal unglinga. Það hefur verið leitast við að greina og skilgreina líðan barna og ungmenna, safna upplýsingum með ýmsum hætti, skoða hvað gengur vel og hvað má betur gera til að auka vellíðan og bæta geðheilbrigði. Til að ná markmiðum stjórnvalda um aukna velferð og hamingju er afar mikilvægt að á öllum skólastigum fari fram markviss og öflug velferðarkennsla. Það á ekki kannski ekki síst við nú þegar margskonar utanaðkomandi erfiðleikar steðja að sem geta auðveldlega haft neikvæð áhrif á velferð og líðan barna. Meginmarkmiðin eru að veita börnum og unglingum kennslu og ráðgjöf til að taka góðar ákvarðanir fyrir sig sjálf og auka vellíðan þeirra og hamingju.
-Þuríður Lilja Rósenbergsdóttir, náms- og starfsráðgjafi og verkefnastjóri DAM
Nýjast
-
Himinhátt innanlandsflug
Í samtölum mínum við fólk af landsbyggðinni um samgöngur og flug heyrist sífellt háværari umræða um hækkandi verð á flugferðum innanlands. Íbúum landsbyggðarinnar er orðið tíðrætt um að ekki fyrir svo löngu hafi það frekar borgað sig að keyra milli Akureyrar og Reykjavíkur ef þrír voru í bílnum. Í dag þurfi ekki einu sinni að hugsa sig um hvort eigi að keyra eða fljúga, jafnvel þó að Loftbrúin sé notuð og einungis einn sé á ferð. Fólk grínast með að það sé ódýrara að millilenda í London á leið sinni til Reykjavíkur, en það er sorgleg staðreynd að það er ekkert grín. -
Sumardagurinn fyrsti í Sigurhæðum klukkan 13
Ferskustu listamennirnir í Pastel ritröð kynna verk sín:Nr. 37: Þorbjörg Þóroddsdóttir: Vögguvísuatómapar.Nr. 36: Egill Logi Jónasson: Hohner mér vel.Egill Logi aka Drengurinn fengurinn er tónlistar- og myndlistarmaður. Hann starfar á Akureyri og er hluti af listhópnum Kaktus.Þorbjörg Þóroddsdóttir er 19 ára ungskáld frá Akureyri. Hún varð stúdent frá MA í fyrra, stundaði nám við lýðháskóla á Jótlandi í haust og vinnur nú á leikskóla. Hún hefur unnið til þrennra verðlauna í ritlistarsamkeppni Ungskálda. -
Dr. Áslaug Ásgeirsdóttir skipuð rektor Háskólans á Akureyri
Dr. Áslaug Ásgeirsdóttir hefur verið skipuð sem rektor Háskólans á Akureyri frá og með 1. júlí næstkomandi. Skipan Áslaugar er samkvæmt ákvörðun Háskólaráðs frá 2. apríl síðastliðnum um að tilnefna hana sem næsta rektor skólans. Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra samþykkti tillöguna og tekur Áslaug við rektorsstöðunni 1. júlí næstkomandi. Alls bárust fimm umsóknir um embættið en skipað er til fimm ára. -
Syngjandi sumarsveifla í Laugarborg
Að kvöldi síðasta vetrardags býður Kirkjukór Grundarsóknar í Eyjafjarðasveit til tónlistarveislu í Laugarborg þar sem sannarlega verður syngjandi sumarsveifla í aðalhlutverki. -
Ef ég væri sími.
Líklega er áhugi fólks á tækjum og tækni mismikill. Flestir eru þó duglegir í að passa uppá símana sína, tileinka sér tækninýjungar og uppfæra þá. Þetta litla tæki sem fylgir okkur mörgum í daglegu lífi. Síminn er gjarnan skammt undan, uppi á borði, í töskunni eða vasanum. Góður sími getur veitt okkur sítengingu við alheiminn, vini og vandamenn, afþreyingu, vinnuna og bara allt mögulegt. -
Mörg þúsund manns árlega á faraldsfæti suður til lækninga
Þjónusta Sjúkrahússins á Akureyri hefur dregist saman undanfarin misseri. Því fer fjarri að SAK nái að uppfylla það hlutverk sem skilgreint er í lögum um heilbrigðisþjónustu, þar sem m.a. segir að sjúkrahúsið eigi að veita þjónustu í nær öllum sérgreinum lækninga og vera varasjúkrahús Landspítala -
Lögreglan á Norðurlandi eystra rannsakar andlát
Eftirfarandi tilkynningu sendi lögreglan á Norðurlandi eysta frá sér nú rétt í þessu. Klukkan 04:30 aðfaranótt mánudags var lögreglan á Norðurlandi eystra kölluð að fjölbýlishúsi á Akureyri. Fyrstu lögreglumönnum sem komu á vettvang var vísað á meðvitundarlausa konu í íbúðinni og hófust endurlífgunartilraunir þegar í stað. Læknir og sjúkraflutningamenn komu einnig á vettvang en tilraunir til endurlífgunar báru ekki árangur og var konan úrskurðuð látin á vettvangi. -
Svona er síminn hannaður til að stela athygli okkar
Af hverju er svona erfitt að leggja frá sér símann? Er efnið sem þar er að finna alltaf svo mikilvægt og áríðandi að það gengur fyrir þau samskipti sem við erum að eiga við fólkið í kringum okkur? Förum við í símann þegar að við erum undir stýri? (Já það telst líka með að gera það á rauðu ljósi). Lengjum við klósettferðirnar okkar til að vera lengur í símanum? Leggjum við símann alltaf á borðið á fundum, í kaffitímanum eða við matarboðið og leyfum þannig tilkynningunum á skjánum að stela athygli okkar? Setjum við börnin okkar fyrir framan skjá til þess að kaupa okkur sjálfum skjátíma? Leitum við í símann alltaf þegar að okkur leiðist? Erum við hrædd við að vera vandræðaleg á almannafæri og förum í símann til að þykjast vera að sinna einhverju mikilvægu frekar en að líta upp og leyfa huganum að reika? Dettum við út í samtölum við annað fólk því við ætluðum að fletta einhverju eldsnöggt upp en rákumst svo á eitthvað annað sem greip athygli okkar? Getum við átt gæðastundir með fjölskyldunni án þess að láta símann trufla okkur? -
Lokaorðið - Forgangslistinn
Eftir því sem ég eldist verð ég sífellt þakklátari fyrir að fá að ganga lífsins veg með fólkinu mínu. Við erum fámenn þjóð og höfum í gegnum tíðina staðið þétt saman. Við höfum lyft grettistaki í forvörnum vegna slysa á sjó og landi.
Athugasemdir