Maður veit aldrei hvenær kallið kemur

Starf Bergljótar Sigurðardóttur og Þórhöllu Halldórsdóttur er á margan hátt óvenjulegt, en um leið forvitnilegt. Þær hafa báðar starfað hjá Útfararþjónustu Kirkjugarða Akureyrar í um áratug og þeirra hlutverk er meðal annars að búa um látna einstaklinga til hinstu hvílu. Þær segja báðar að virðing fyrir hinum látna sé ávallt höfð í fyrirrúmi.

„Það eru margir sem halda að við förðum alla einstaklingana fyrir kistulagningarbænir, en svo er almennt ekki. Fyrst og fremst vinnum við samkvæmt óskum aðstandenda, sem vissulega geta verið mismunandi. Sumir koma með föt hins látna, flestir kjósa þó líkklæði sem við sjáum um að útvega. Vinnureglan hjá okkur er að útbúa alla einstaklingana eins og þeir séu að fara í ferðalag. Ef viðkomandi hefur verið mikið veikur eða á miklum lyfjum þarfnast hann meiri og nánari aðhlynningar,“ segja þær Bergljót og Þórhalla.

Sumir virðast sælir við andlát?

„Já, það sjáum við oft, það á við þá sem eldri eru eða þá sem hafa verið langveikir. Mikil ró og friður ríkir í andliti og allt um kring. Öðru máli gegnir um þá sem ekki voru tilbúnir eða sáttir við að

kveðja. Þetta er okkar upplifun og tilfinning í störfum okkar hér. Það er ótrúlegt hvað hægt er að gera með því að strjúka og nudda andlit fólks, slíkt gerir andlitið sléttara og friðsælla.“

Hvað með einstaklinga sem lent hafa til dæmis í slysi?

„Oft er kistan höfð lokuð við kistulagningarbænir vegna þess að best er fyrir aðstandendur að muna ástvin sinn eins og hann var, en áverkar geta verið það slæmir að það geri engum gott að sjá þá. Svo kemur líka fyrir að klútur er hafður yfir andliti og hver og einn getur tekið hann og kvatt óski hann þess. Sé kistan höfð lokuð hjálpar það aðstandendum að hafa mynd af þeim látna við kistuna.

Við viljum taka það sérstaklega fram að það er okkur mikil hjálp að fá presta til að vera hérna þegar andlát hefur borið brátt að og aðstandendur sitja hjá ástvini sínum. Þeir eru okkur öllum mikill styrkur.“

Líkklæði

„Hér á árum áður voru allir einstaklingar klæddir í líkklæði, en í dag fara margir í sínum eigin fötum, allt frá sparifötum til náttfata og öllu þar á milli.“

Er algengt að fólk ákveði sjálft í lifandi lífi sín líkklæði? 

„Já, það er alltaf eitthvað um slíkt, en ekki þó algengt. Þetta á helst við um aldraðar konur, þær hafa þá tekið til föt fyrir andlátið og sagt sínum nánustu frá þeim.“

Hvað með skartgripi og aðra persónulega muni?

„Stundum er óskað sérstaklega eftir því að hafa í kistunni ýmsa muni, svo kemur fyrir að aðstandendur vilja setja hluti í kistuna, oft fara myndir, teikningar og bréf með og þá gjarnan frá barnabörnum viðkomandi. Þetta er allt saman persónulegt og við látum þá nánustu ráða ferðinni í þessum efnum.“

Hversu langan tíma tekur þessi vinna?

„Það er mjög mismunandi eftir tilfellum, við gefum okkur þann tíma sem þarf og reynum eftir bestu getu að skila góðu og vönduðu verki.“

Nánar er rætt við Bergljótu og Þórhöllu í prentútgáfu Vikudags.

karleskil@vikudagur.is

Nýjast