Íslensk óeining gæti tafið aðildarumsókn

Timo Summa sendiherra ESB á Íslandi telur hugsanlegt að pólitísk óeining í Evrópumálum í ríkisstjórninni og á Alþingi kunni að tefja aðildarviðræður Íslands og Evrópusambandsins. Hann telur einnig að erfiðasta samningsatriði varðandi aðild Íslands að ESB muni snúast um fjárfestingu útlendinga í sjávarútvegi. Þá segir sendiherrann að deilur hér á landi um það hvort hafið sé aðlögunarferli að ESB eða hvort um sé að ræða undirbúning aðildarviðræðna, sé heimatilbúin þrætubók sem litla raunverulega merkingu hefur. Þetta kom fram á hádegisfundi sendiherrans í Háskólanum á Akureyri fyrr í dag.

Varðandi hugsanlegar tafir á aðildarumsókninni bendir Summa á að öll undirbúningsvinna embættismanna hafi til þessa gengið mjög vel og sé alveg á áætlun. Nú sé hins vegar að koma að því að Íslendingar þurfi að setja fram  sameiginleg samningsmarkmið sín og slíkt kalli á pólitíska samstöðu og forystu af Íslands hálfu. Sé slík samstaða ekki fyrir hendi þannig að samningsmarkmið séu óskýr eða breytileg muni það óhjákvæmilega hafa áhrif skilvirkni  samninga. ESB muni hins vegar ekki þrýsta á um niðurstöðu, enda sé Ísland að sækja um aðild og Ísland verði að koma fram með þær kröfur og óskir sem það hafi. 

Summa var spurður um það á fundinum hvort ekki væri í raun hafið aðlögunarferli að ESB en ekki bara aðildarviðræður, t.d. vegna krafna um breytta stjórnsýslu varðandi hagtölur í landbúnaði. Sagði hann þetta vera þrætubók sem fyrst og fremst hefði gildi í pólitískum átökum hér á Íslandi. Hinn almenni skilningur og sjónarmið ESB væru að aðlögun íslenskra stofnana og verkferla myndi hefjast þegar atkvæðagreiðslu um aðildarsamning væri lokið hér og landsmenn samþykkt þann samning. Þá tæki við visst aðlögunarferli sem gæti verið misjafnlega langt eftir aðstæðum en slíku ferli lyki svo með formlegri aðild. Sumar þjóðir hafi ákveðið að undirbúa slíka aðlögun fyrr en aðrar og því sett upp aðgerðaráætlanir sem færu í gang ef samningur yrði samþykktur og ef slíkur undirbúningur væri fyrir hendi myndi aðlögunartímabilið milli þjóðaratkvæðagreiðslu og aðildar vera styttra. Ef enginn slíkur undirbúningur færi fram yrði þetta aðlögunartímabil einfaldlega eitthvað lengra. Ákvarðanir um slíka áætlanagerð væru hins vegar pólitískar ákvarðanir stjórnvalda í hverju landi fyrir sig og væru ekki  mál sem ESB skipti sér að. 

Í máli Summa kom einnig fram að hann telur að mikilvægasta og um leið erfiðasta samningsatriði ESB og Íslands muni snúast um fjárfestingar í sjávarútvegi. Bendir hann á að það gangi þvert gegn grundvallarsjónarmiðum  ESB að hafa hömlur á fjárfestingum á grundvalli þjóðernis enda sé þetta hluti af fjórfrelsinu. Þá sé ljóst að Íslendingar hafi fjárfest í sjávarútvegi um alla Evrópu og erfitt kunni að vera að réttlæta hömlur á fjárfestingu útlendinga í íslenskum sjávarútvegi. Summa segir það vera verkefni samningamanna Íslands og ESB að finna á þessu lausn sem allir geti sætt sig við.

Nýjast