Ekki láta hrappa nappa af þér

Heiðrún Jónsdóttir -framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í fjármálaþjónustu

Það er of oft við mannfólkið sem erum veikasti hlekkurinn í svikatilraunum. Við föllum fyrir fagurgala eða vel útfærðum netsvindlum. Þá er það oft heilbrigð tortryggni og gagnrýnin hugsun sem getur komið í veg fyrir það að við sitjum uppi með sárt ennið. Þetta getur verið svikasíður sem eru vandlega útbúnar sem síður þekkta fyrirtækja eða einstaklingar í vanda leita eftir fjárstuðningi, annað hvort fyrir sig, veika ættingja eða segjast vera frá stríðshrjáðum svæðum.

Hrappar sérstaklega afkastamiklir á netdögum

Nú þegar haustar og nóvember er að smella inn þá er komið að árlegum gylliboðum, bæði á tilboðsdögum á netinu sem og fyrir jólin. Það eru sérstakir tilboðsdagar á netinu, s.s. dagur einhleypra, 11. nóvember (Singles Day), svartur föstudagur (Black Friday), 28. nóvember og stafrænn mánudagur (Cyber Monday) þann 1. desember. Saman renna þessir dagar svo saman við hin ýmsu og oft ágætis tilboðum fyrir jólin.

Ekki kokgleypa svikaöngulinn

Það er almennt góður mannkostur að treysta fólki og trúa því góða. En er kemur að fjármálum þá er það heilbrigð tortryggni og gagnrýnin hugsun sem getur komið í veg fyrir svik og þar með fjárhagslegt tap og svekkelsi. Svik og svikatilraunir verða sífellt þróaðri og betri.

Í dag eru þetta oftast alþjóðlegir, skipulagðir, vel fjármagnaðir glæpahringir, sem beita nýjustu tækni, þ.m.t. gervigreindinni. Skilaboð frá þeim eru því oft mjög trúverðug og úthugsuð, og þessir glæpahringir koma sér iðulega upp nýjum aðferðum.

Ekki er allt gull sem glóir – á netinu

Þetta getur bæði átt við um vörur á sérstaklega góðu verði eða þá gervi einstaklingar sem gætu sett sig í samband á samfélagsmiðlun. Fallið aldrei fyrir gylliboðum. Ef tilboðin virka of góð til að vera sönn, þá eru þau það trúlega – of góð til að vera sönn.

Heilbryggð tortryggni og gagnrýnin hugsun

• Rafræn skilríki. Verið sérstaklega tortryggin gagnvart öllu er snýr að rafrænum skilríkjum. Aðferðir svikara til að komast þar inn verða sífellt algengari, þróaðri og bíræfnari.
• Aldrei samþykkja innskráningarbeiðnir eða aðgerðir í netbanka/appi sem þú kannast ekki við eða eru óvenjulegar, s.s. í gegnum rafræn skilríki, lykilorð, eða beiðnir um millifærslu eða kortagreiðslu.
• Fylgist með kortafærslum. Kortasvik alltaf algeng, t.d. kort sem hafa verið notuð á ákveðnum síðum verða misnotuð í kjölfarið.  Góð regla að frysta kort sem eru ekki notuð daglega, það er einfalt í símaappi eða heimabanka.
• Ekki gefa upp bankaupplýsingar, kortanúmer og pin-númer til í gegnum rafræn samskipti, þú veist aldrei hver gæti komist í skilaboðin síðar.
• Ekki hlaða niður óþekktum forritum eða opna varasama hlekki.
• Skoðið vel netsíður og netföng, líka þekktra fyrirtækja, þau gætu auðveldlega verið fölsuð.
• Aldrei senda peninga til aðila sem þið hafið kynnst á netinu. Oft er um tilbúnar persónur að ræða sem geta virkað afar trúverðugar. Fjárglæframenn eru vissulega fremur vinalegir og góðir í að tala fólk til.
• Aldrei samþykkja að verða milliliðir í flóknum fjármálagerningum sem þið þekkið ekki, jafnvel gegn greiðslu. Þið gætuð flækst í peningaþvætti sem er refsivert.
• Hafðu strax samband við bankann, kortafyrirtækið eða lögreglu ef þú telur að þú hafir orðið fyrir svikum. 

Heiðrún Jónsdóttir

-framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í fjármálaþjónustu