85. þáttur 13. júní 2013
Kíkja á að leggja af módelið með fókus á konseptinu
Austurríski heimspekingurinn Ludwig Wittgenstein segir á einum stað: Allt sem á annað borð er hægt að hugsa, er hægt að hugsa skýrt. Allt sem á annað borð er hægt að segja, er hægt að segja skýrt. Á öld upplýsingamengunar, þar sem áróðursfjölmiðlun ræður ferð - öld sem kölluð hefur verið bullöld - þyrftu fleiri að læra af orðum Wittgensteins: tala skýrt og hugsa skýrt.
Í kvæðinu Móðir mín segir Einar Benediktsson:
Þú last þetta mál með unaði og yl
yngdan af stofnunum hörðu.
Ég skildi að orð var á Íslandi til
um allt sem er hugsað á jörðu.
Flestir hafa skilið orð skáldsins á þann veg að í íslensku væru til orð um allt sem hugsað er á jörðu. Þetta er hugarsýn Einars Benediktssonar sem sjálfur gerði mörg skáldleg nýyrði. Ef til vill er þó full djúpt í árinni tekið að í íslensku séu til orð um allt sem er hugsað á jörðu, enda hefur íslensk tunga orðið - og verður um ókomna framtíð - að taka orð að láni eða mynda ný orð að erlendri fyrirmynd, eins og rætt hefur verið hér í þessum þætti.
En þótt ekki séu til orð í íslensku um allt sem er hugsað á jörðu þarf ekki úr öðrum tungumálum orð til láns að taka eða brákað mál né bögur að þiggja, eins og Guðbrandur Þorláksson Hólabiskup orðar þetta í formála að Sálmabókinni 1589. Nú er svo komið að danska sögnin kíkja - kigge - hefur lagt að velli íslensku sögninni líta - að ekki sé talað um notkun sagnanna sjá, skoða og kanna. Í auglýsingum í útvarpi og sjónvarpi heyrist dag út og dag inn: kíktu á, kíktu inn, kíktu í, kíktu við. Vel mætti segja: líttu inn, komdu í heimsókn, skoðaðu bókina, kannaðu verðið - stað þess að klifa á brákuðu sögninni kíkja: kíktu inn, kíktu í heimsókn, kíktu á bókina, kíktu á verðið.
Annað orð, sem klifað er á, er danska sögnin aflægge í stað þess að nota: leggja niður, hætta við, láta af, losa sig við, ljúka við - og segja: leggja niður flugvöllinn í Vatnsmýrinni, hætta við samskipti, láta af styrkveitingum og losa sig við ósiði í stað þess að segja eins og sagt er: afleggja flugvöllinn í Vatnsmýrinni, afleggja styrkveitingar og afleggja samskiptin við Kína.
Eftirfarandi setningu mátti svo heyra úr munni myndlistarmans í menningarþætti í Ríkisútvarpinu fyrir skömmu: Til þess að verkið lúkki vel er algert must að hafa fókus á konseptinu svo hægt sé að presentera myndlist. Á íslensku hljómar þetta þannig: Til þess að verkið líti vel út og hafi áhrif er nauðsynlegt að einbeita sér að sjálfri hugmyndinni svo unnt sé að kynna myndlist. Ekki þarf úr öðrum tungumálum orð til láns að taka eða brákað mál né bögur að þiggja.
Trtyggvi Gíslason
Nýjast
-
Norðurorka - Engir bakhjarlastyrkir að svo stöddu
Norðurorka getur að svo stöddu ekki orðið við óskum um bakhjarlastyrki eða samninga. Stjórnar- og bakhjarlastyrkir voru til umræðu á fundi stjórnar Norðurorku á dögunum þar sem farið var yfir umsóknir sem höfðu borist. Norðurorka veiti styrki til verkefna sem styðja við jákvæða þróun samfélagsins innan veitusvæðisins. -
Mannfólkið breytist í slím verður haldin í áttunda sinn næstu helgi
Menningarhátíðin Mannfólkið breytist í slím fer fram 17. - 19. júlí á Akureyri en hátíðin er kennd við listakollektífið MBS -
Gróf mismunun í heilbrigðiskerfinu
Við Íslendingar búum við gott heilbrigðiskerfi og erum flest sammála um að þar eigi jafnt yfir alla að ganga óháð til dæmis efnahag. Í flestum tilfellum þurfum við að greiða lágmarks gjöld fyrir komu á heilsugæslu og svo eru lyfin okkar líka niðurgreidd. -
Akureyri - Samþykkt að afmarka lóð við Síðubraut undir smáhýsi
Bæjarráð Akureyrarbæjar hefur í fjarveru bæjarstjórnar samþykkt breytingu á deiliskipulagi fyrir Grænhól, athafnasvæði. Þar verður afmörkum 3.600 m2 lóð þar sem gert er frá fyrir að reisa allt að fimm smáhýsi fyrir heimilislausa með fjölþættan vanda. Reiturinn sem um ræðir er nú opið grastún með malarbílastæði og gömlum útihúsum. -
Riddarar kærleikans eru á kærleikshringferð um landið
-Markmiðið er að skapa stóran kærleikshring hringinn í kringum Ísland og vekja athygli á söfnun fyrir Bryndísarhlíð -
Sumarfríið langþráða.
-Þarf ekki að kosta augun úr að hlaða batteríin Eðlilega er tilhlökkun að brjóta upp hversdaginn og njóta sumarfrís með sínum nánustu. Stundum er búið að spenna upp væntingar þannig að margir upplifa vonbrigði og pirring frekar en að ná að hlaða batteríin og fylla minningarbankann af góðum og glöðum minningum. -
Bandýspilandi lektor með málflutningsréttindi Vísindafólkið okkar – Júlí Ósk Antonsdóttir
Vísindafólkið okkar er mánaðarleg kynning á vísindafólkinu okkar. Júlí Ósk Antonsdóttir, lektor við Lagadeild, er vísindamanneskja júlímánaðar. -
Engar úrbætur á athafnasvæði Auto
Engar úrbætur hafa verið gerðar á athafnasvæði Auto ehf. að Setbergi á Svalbarðsströnd, þrátt fyrir ítrekaðar kröfur þar um frá heilbrigðisnefnd. Álagðar dagsektir hafa ekki innheimst og er innheimta hluta þeirra komin í lögfræðilegt ferli. -
Komin er út barnabókin VeiðiVinir
„Skólinn er búinn og sumarfríið að byrja og vinirnir Páll og Bjarni ganga saman heim síðasta skóladaginn. Þeir hafa verið duglegir að bera út blöð í vetur og eru fyrir löngu búnir að ákveða hvað verður keypt, já fyrir löngu. Strákarnir ætla í veiðibúðina á morgun, jafnvel í dag, þar sem þeir ætla að kaupa fyrst flugustöng og svo kaststöng. Vinirnir ætla að veiða eins mikið og þeir geta í allt sumar…“
