Tryggvi Gíslason spyr um málvernd og málrækt
Tryggvi Gíslason
Í dag er Dagur íslenskrar tungu. Þess er minnst á margar hátt um allt land, enda er almennur áhugi á íslensku máli, töluðu og rituðu. Venjulega hefur í þessum þáttum hér í Vikudegi verið rætt um einkenni málsins og málfræðireglur, skyldleika og merkingu orða, orðatiltæki, mállýskur, mannanöfn, örnefni, málvernd og málrækt. Í tilefni Dags íslenskrar tungu verður brugðið út af þessari venju og lagðar fyrir lesendur spurningar um málvernd og málrækt. Svörin verða birt síðar, auk þess sem þau gætu mótað efni og umfjöllun í næstu þáttum.
Svarendur eru í upphafi beðnir að gera örlítla grein fyrir sjálfum sér. Í fyrsta lagi hvort um er að ræða (1) karl eða konu, (2) hvert er fæðingarár svaranda, (3) hver er menntun og/eða starf og (4) hvaðan af landinu hann/hún er, þ.e. Austfirðingur, Norðlendingur, Sunnlendingur, Vestfirðingur, Vestlendingur eða Reykvíkingur. Ekki er beðið um nafn eða heimilisfang.
Spurningarnar eru níu talsins. Svörin þurfa ekki að vera löng, jafnvel aðeins eitt orð, þótt gjarna megi skrifa lengri svör, ef nauðsynlegt er talið. Senda skal svörin á netfangið hér að ofan: tryggvi.gislason@simnet.is ellegar með landpóstunum til Tryggva Gíslasonar/ Blásölum 22, 804/ IS 201 Kópavogi fyrir 15. desember næst komandi.
Spurningar eru þessar:
1. Við hvað telur þú að átt sé, þegar talað um málvernd og málrækt?
2. Hvernig telur þú, að málrækt eða málvend væri best sinnt: a) með skólakennslu, b) á heimilum, c) nýyrðasmíð, d) skipulegum aðgerðum til þess að vernda tunguna gegn erlendum áhrifum, e) með lestri góðra bóka, f) með málræktarþáttum í blöðum, útvarpi og sjónvarpi eða á einhvern annan hátt
3. Telur þú mikilsvert, að fólk vandi málfar sitt og ef svo er, hvers vegna?
4. Hvað felst í því að þínum dómi í orðunum að vanda málfar sitt? Er það með því að beygja orð rétt, nota orð og orðatiltæki í réttri merkingu, bera málið eðlilega fram, nota innlend orð sletta ekki, tala hægt og skýrt, vera góður í stafsetningu eða eitthvað annað?
5. Telur þú að hægt sé að tala um rétt mál og rangt?
6. Ef þú telur unnt að tala um rétt mál og rangt mál, hvað er þá rétt mál í þínum huga?
7. Telur þú að málfar segi eitthvað um fólk?
8. Telur þú að íslenska hafi sérstöðu meðal tungumála í Evrópu?
9. Hvar á landinu finnst þér talað fallegast mál?
Ekki þarf að svara öllum spurningunum, þótt það sé æskilegt.
Nýjast
-
Litaboltavöllur á tjaldsvæðinu
Skipulagsráð Akureyrar hefur tekið jákvætt í erindi frá Skúla Lórenz Tryggvasyni sem óskaði eftir svæði til að setja upp litaboltavöll (e. paintball). -
Sjómannadagur.
Àrlega hőldum við sjómannadaginn hátíðlegan. Við hugsum til sjómanna, sem finnast í flestöllum ef ekki öllum íslenskum fjölskyldum, heiðrum þá og gleðjumst með þeim. Það er misjafnt hve mikinn þátt fólk tekur í þessum hátíðarhöldum. Sumir fylgjast vel með dagskrá hátíðarhaldanna, á meðan aðrir láta sér nægja eitthvað betra með kaffinu. -
Norðurslóðir, stríð og hnattræn hlýnun
Aukin spenna í alþjóðamálum hefur haft mikil áhrif á þróun mála á Norðurslóðum. Ríki sem þar eiga hagsmuna að gæta þurfa að fylgjast vel með og vera reiðubúin að bregðast við öðrum vendingum á svæðinu. Á meðan hnattræn hlýnun ógnar umhverfi, samfélögum og opnun skipaleiða – þá hefur innrásarstríð Rússa í Úkraínu leitt til þess að vonir um friðsæl samskipti á Norðurslóðum hafa dvínað verulega. -
Bakþankar bæjarfulltrúa Í guðanna bænum
Ég er enn í sjokki. Taugaáfalli. Og tilefnið, Jú, í gær varð ég barni að bana – næstum því. Veit ekki enn hvaða kraftaverk kom í veg fyrir þá miklu óhamingju. Öskur eða eitthvað sem undirmeðvitundin skynjaði - þótt augað sæi ekki. Tildrögin. Ég var að koma niður Krákustíg hjá Amtsbókasafninu þegar eitthvað skaust á örskotshraða fyrir steyptan garðvegginn, niður gangstéttina með fram Oddeyrargötu. -
Að efla þéttbýli eða vinna gegn því
Á síðustu 20 árum hefur íbúum á Íslandi fjölgað um tæp 100 þúsund eða um þriðjung (33%). Langstærstur hluti þessar fjölgunar hefur átt sér stað á suðvesturhorni landsins. Ef skoðuð er íbúaþróun í þeim sveitarfélögum sem í dag mynda sveitarfélagið Þingeyjarsveit, en voru fyrir aldarfjórðung 6 hreppir, kemur upp ólík mynd. Þann 1. janúar 2005 töldu sveitarfélögin (þá þrjú) 1.399 manns en þann 1. janúar sl. bjuggu 1.453 Þingeyjarsveit. Því hefur íbúum fjölgað hér um tæp 4% á sama tíma og landsmönnum fjölgaði um þriðjung. -
Framkvæmdasjóður ferðamannastaða Verkefni í Glerárdal og Hlíðarfjalli fá 46 milljónir
Tveir styrkir komu í hlut Akureyrarbæjar við úthlutun úr Framkvæmdasjóði ferðamanna, samtals um 46 milljónir króna. -
GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum
GeoSilica færir út kvíarnar og hefur starfsemi í nýju húsi á fjölnýtingarlóð Landsvirkjunar á Þeistareykjum komandi haust. Fyrirtækið hefur samið við Landsvirkjun um leigu á húsinu, afhendingu auðlindastrauma á Þeistareykjum og samstarf til næstu áraSamstarfið markar upphaf fjölnýtingar á Þeistareykjum til framtíðar. -
Bjargvættir framtíðarinnar á Húsavík
Unglingadeild Björgunarsveitarinnar Garðars er afar öflug -
Rausnarleg gjöf frá nemendum Síðuskóla til barnadeildar SAk
Barnadeild Sjúkrahússins á Akureyri fékk á dögunum einstaka gjöf þegar nemendur í 5., 6. og 7. bekk Síðuskóla ákváðu að leggja 550.000 krónur inn á styrktarreikning deildarinnar. Upphæðin safnaðist með sölu á handverki og veitingum sem nemendur stóðu fyrir á Barnamenningarhátíð í apríl.
